Διδακτορική διατριβή Όλγα Ε. Ιωάννου
1.0 Εισαγωγή
Το 2013, όταν και ξεκίνησα την παρούσα διατριβή πάνω στην αρχιτεκτονική εκπαίδευση, συνάντησα μία σειρά άρθρων του Pete Buchanan στο περιοδικό Architectural Review που είχαν εκδοθεί
σε διάστημα ενός χρόνου περίπου και συζητούσαν το μέλλον της αρχιτεκτονικής πρακτικής με
έμφαση στην εκπαίδευση. Ο Buchanan υποστήριζε ότι χρειάζεται μια μεγάλη ανανέωση των προγραμμάτων σπουδών και μία ριζική αναδιάρθρωση του ίδιου του ρόλου του αρχιτέκτονα που θα
τον έφερνε σε μεγαλύτερη επαφή με τις πρακτικές εξάσκησης του επαγγέλματος, αλλά κυρίως με
την εκάστοτε κοινότητα στην οποία απευθύνεται με την οποία έπρεπε πλέον κατά τη γνώμη του ο
αρχιτέκτονας να αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς.
Παράλληλα, οι αναζητήσεις μου συνέπεσαν χρονικά με τις πολυάριθμες δημοσιεύσεις μιας αρθρογραφίας που αφορούσε τα Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs). Η εμφάνιση και
επικράτηση των MOOC ανακινούσε μια τεράστια σε κλίμακα, παγκόσμια συζήτηση για το μέλλον
της εκπαίδευσης, ενώ παράλληλα, εισήγαγε νέες έννοιες, σχέσεις και θεωρίες που προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν τη μαθησιακή διαδικασία και το εκπαιδευόμενο υποκείμενο μέσα
σ’ αυτήν. Η αλήθεια είναι ότι μαγεύτηκα από τη διαδικτυακή εκπαίδευση: τόσο από τα παράγωγά
της, τα μαθήματα που συστηματικά παρακολούθησα για ένα μεγάλο διάστημα (ακόμα και από ξένα
σε εμένα γνωστικά πεδία), όσο και από τις νέες θεωρίες που αναδύθηκαν για να εξηγήσουν το
πώς το εκπαιδευόμενο υποκείμενο αλλάζει μέσα στο διαδικτυακό παράδειγμα.
Η έρευνα που ακολούθησε προσπάθησε να διαβάσει αυτό το φαινόμενο και παράλληλα να
διερευνήσει το πώς θα μπορούσε το διαδικτυακό παράδειγμα μάθησης να συνεργαστεί με την
αρχιτεκτονική εκπαίδευση έτσι ώστε αυτή να πλησιάσει σε αυτό που ο Buchanan -αλλά και πολλοί
άλλοι μαζί με αυτόν- προσπαθούσαν να προωθήσουν: την αντίληψη ενός νέου τύπου επαγγελματία
αρχιτέκτονα με μια πληρέστερη αντίληψη του τί σημαίνει να είναι κανείς πλήρως ανθρώπινος1.
Πώς έχει εξελιχθεί, λοιπόν, η διαδικασία παραγωγής γνώσης και ποια είναι τα εργαλεία που
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σήμερα για να παράγουμε μάθηση; Ποιο είναι το προφίλ των
σύγχρονων εκπαιδευόμενων; Ποιος γίνεται ο ρόλος του/της διδάσκοντα/-ουσας; Τί συμβαίνει όταν
η τεχνολογία επιτρέπει στα εκπαιδευόμενα υποκείμενα να συγκροτήσουν τη δική τους διαδικτυακή ταυτότητα με βάσει τα ατομικά τους χαρακτηριστικά και τις προτιμήσεις τους, να αναζητήσουν
μόνα τους πηγές γνώσης και πληροφορίες και να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους και με άλλους
παράγοντες μέσω της διαδικτυακής τους παρουσίας; Μπορεί αυτή η εξέλιξη να προσφέρει εναλλακτικά εκπαιδευτικά μοντέλα για την αρχιτεκτονική εκπαίδευση; Και αν ναι, ποια μπορεί να είναι
αυτά; Και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες για τους εμπλεκόμενους στη μαθησιακή διαδικασία;
Η παρούσα διατριβή επιχειρεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα τόσο μέσω θεωρητικής
έρευνας, αλλά της έρευνας πεδίου.
＿
1 “(...) we must seek a more complete architecture informed by a more complete view of what it is to be fully human’ (Buchanan,
2012)
Περισσότερα εδώ:
