Δ030.18 Κάτω Χαλέπα | Η γειτονιά του Τότε, επανασχεδιασμένη με τα δεδομένα του τώρα


Διπλωματική Εργασία: Κάτω Χαλέπα | Η γειτονιά του Τότε, επανασχεδιασμένη με τα δεδομένα του τώρα (Αστική ανάπλαση της περιοχής της κάτω Χαλέπας και δημιουργία κέντρου γειτονιάς στη βίλα Πολογιώργη)
Φοιτήτριες: Κοψαλή Ευθυμία, Φόρτη Κυριακή
Επιβλέπων Καθηγητής: Τσακαλάκης Δημήτρης
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης | Σεπτέμβριος 2018

Η διπλωματική μας προσανατολίζεται στην περιοχή της Κάτω Χαλέπας και του Αγίου Παντελεήμονα μια από τις παλαιότερες γειτονιές της εκτός των τειχών πόλης των Χανίων η οποία μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’90 διατηρούσε την αρχιτεκτονική της ιδιαιτερότητα αλώβητη. Εντοπίζουμε ότι σήμερα το ρέμα του Αγίου Παντελεήμονα νοείται σαν ένα αστικό κενό και η περιοχή της Κάτω Χαλέπας αναπτύσσεται χωρίς να προσανατολίζεται προς αυτό.

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ενεργοποίηση του αστικού αυτού κενού και η ανάπτυξη της περιοχής με το βλέμμα στραμμένο προς το ρέμα μέσα από την αστική ανάπλαση της περιοχής. Μακροσκοπικά σε ένα διάγραμμα προθέσεων επιχειρούμε την αποκατάσταση του ρέματος του Αγίου Παντελεήμονα και την δυνατότητα δημιουργίας μιας διαμήκης σύνδεσης με τα Χανιά.

Η βασική μας όμως χειρονομία εντοπίζεται στην ενίσχυση της εγκάρσιας σύνδεσης της Χαλέπας και της Αμπεριάς Χανίων.





Μέσα από την αστική ανάπλαση της περιοχής της Κάτω Χαλέπας δημιουργούνται δύο εγκάρσιες διαδρομές. Μία πιο σύντομη η οποία προκύπτει από την διαπλάτυνση του υφιστάμενου δρόμου Σαμαριάς που λειτουργεί ως βασικό οδικό δίκτυο σύνδεσης της Χαλέπας με τα Δικαστήρια αλλά μέχρι στιγμής στερείται σχεδιασμού ώστε να συνυπάρχουν αρμονικά πεζοί, αμάξια και να εξασφαλίζεται με ασφάλεια η είσοδος στα υφιστάμενα σπίτια τα οποία έχουν την κύρια είσοδό τους πάνω στο δρόμο. Επανασχεδιάζουμε λοιπόν αυτόν τον δρόμο δημιουργώντας παράλληλα μέσω αυτής της χειρονομίας την πιο σύντομη διαδρομή πεζών και οχημάτων από τη Χαλέπα προς την Αμπεριά.

Η δεύτερη διαδρομή η οποία αναφέρεται κυρίως στους πεζούς και σε δεύτερη ανάγνωση και ως δρόμος μειωμένης κυκλοφορίας μέχρι ένα σημείο του, λειτουργεί ως συνέχεια της οδού Σκρα (βασική οδός Χαλέπας η οποία περνά έξω από το νέο μουσείο Χαλέπας και καταλήγει κοντά στην οικία Βενιζέλου και στη Γαλλική σχολή) προς την περιοχή μελέτης μας και μια βασική σύνδεση της Χαλέπας με την Κάτω Χαλέπα, το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα και το ρέμα.


Η πρόταση μας περιλαμβάνει τον σχεδιασμό τύπων κατοικίας, δίκτυα δημοσίων χώρων καθώς και τη διερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα στο δομημένο και το πλήρες, το οργανωμένο κενό και το τοπίο.


Στους τύπους κατοικίας που προτείνονται, επιχειρείται η διατήρηση της κλίμακας της περιοχής και η προσαρμογή μας στις ποιότητες κατοίκησης που η μεσογειακή αρχιτεκτονική ορίζει. Εντοπίζουμε 5 βασικά σημεία σχεδίασης. Την αυλή ως πυρήνα της κατοικίας, το δώμα όπως συναντάμε στη μεσογειακή αρχιτεκτονική ως άμεσα εκμεταλλεύσιμος χώρος διημέρευσης, τον ενδιάμεσο χώρο με τη δημιουργία κοινόχρηστης ζώνης μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τμήματος της κατοικίας, τις εσωτερικές όψεις της κατοικίας με τον σχεδιασμό πανέλων τα οποία απομονώνουν ή ενοποιούν τους ιδιωτικούς χώρους με τους ενδιάμεσους χώρους και σε δεύτερη ανάγνωση και με την αυλή και τέλος τις στάθμες των κατοικιών οι οποίες βρίσκονται στο συν 1,3 από τη στάθμη του δρόμου, σε μια προσπάθεια εξασφάλισης της ιδιωτικότητας και δημιουργίας χώρου στάθμευσης στην κατοικία. Ακόμα και στον σχεδιασμό της πολυκατοικίας που προτείνουμε γίνεται μια προσπάθεια υιοθέτησης των ποιοτήτων που ορίζονται και στους υπόλοιπους τύπους κατοίκησης με την ύπαρξη ενός εξωτερικού χώρου διημέρευσης ως κεντρικό σημείο της εσωτερικής οργάνωσης του διαμερίσματος.



Το τελευταίο σκέλος της εργασίας αναφέρεται στην αποκατάσταση και επανάχρηση της βίλας Πολογιώργη δημιουργώντας ένα κέντρο γειτονιάς για την περιοχή στον απόηχο της εγκάρσιας σύνδεσης που ενισχύουμε. Με τη χειρονομία αυτή επιτυγχάνεται και μια πιο άμεση σύνδεση των σχολείων της Αμπεριάς με το ρέμα και την γενικότερα με την περιοχή μελέτης μας.


Ο τρόπος επέμβασης στο εγκαταλελειμμένο κτήριο αναφέρεται στην αποκατάσταση του βόρειου και νότιου όγκου του κτηρίου, χρησιμοποιώντας μέταλλο, ξύλο και γυαλί τονίζοντας τον αναστρέψιμο χαρακτήρα της κατασκευής. Ως προς την απόκατάσταση της στέγης προτείνεται η κατασκευή δίρριχτης στέγης, σε αντίθεση με την προϋπάρχουσα τετράριχτη, η οποία λειτουργεί σε ενιαίο σκελετό με τις στέγες του βόρειου και νότιου όγκου του κτηρίου.