Τίτλος: Σύγχρονα Rocailles:
Αναστοχασμός του ορίου του περιφερειακού
ως ενδιάμεσο πεδίο δυνάμεων
Φοιτήτρια: Έφη
Χατζηκωνσταντίνου
Επιβλέποντες
καθηγητές: Δημήτριος Κονταξάκης (Δέσποινα Ζαβράκα)
Σχολή: Α.Π.Θ.
Πρόκειται για ένα υβρίδιο μιας εποχής που επιδίωκε την
έκπληξη, την υπερβολή, και τον παραλογισμό συγχωνεύοντας
φυσικά και δομικά στοιχεία και καθιστώντας ένα κατανοητό λεξιλόγιο
δυσανάγνωστο. Τοίχοι, δάπεδα και οροφές διαλύονται σε ένα λαβύρινθο αρθρωτών
επιφανειών, διακόσμων και χρωμάτων. Οπτική και φυσική υπερβολή αντικατοπτρίζουν
μια στοργική σχέση με τη φύση και το συνολικό αποτέλεσμα δεν γνωρίζει όρια
μεταξύ γλυπτικής, ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής.
Η αφορμή της
εργασίας ήταν η μελέτη των rocailles του 17ου & 18ου αιώνα ως ένα
σύμπλεγμα φύσης και πολιτισμού, πραγματικότητας και φαντασίας. Έτσι
επιχειρήθηκε αρχικά η διερεύνηση και έπειτα ο σχεδιασμός ενός σύγχρονου Rocaille. Επιδιώκεται η σύζευξη του μπαρόκ -
ροκοκό στοιχείου με τις σύγχρονες υποδομές και πιο συγκεκριμένα αυτές των
αυτοκινητόδρομων, με το φυσικό στοιχείο να διατηρεί τον συνδετικό ρόλο μεταξύ
των δύο.
Ο περιφερειακός
Η εσωτερική
περιφερειακή της Θεσσαλονίκης, ως ένα σκληρό όριο που μοιάζει να χωρίζει την
φύση (το Δάσος του Σέιχ Σου) από την πόλη, επιλέχθηκε ως το πλέον κατάλληλο
σημείο για να δημιουργηθούν αυθόρμητα και δικαιολογημένα τέτοιου είδους
συμπλέγματα (rocailles), τα οποία θα επαναπροσδιορίσουν των
ρόλο των υποδομών μεταφοράς ως εργαλείο ζεύξης και σύγκρουσης, ως πεδίο
δυνάμεων.
Αναλύοντας συνολικά
τον άξονα της εσωτερικής περιφερειακής οδού Θεσσαλονίκης, το πιο ενδιαφέρον
τμήμα του αποδείχτηκε ο κόμβος Νεάπολης. Χαρακτηρίζεται από το πολύ έντονο
ανάγλυφο που διακόπτεται από τον περιφερειακό, την άμεση επαφή πόλης - δρόμου -
δάσους και την έντονη αντίθεση των δύο ετερογενών οικισμών εκατέρωθεν του
δρόμου (αυτογενής οικισμός Μετεώρων & οικισμός νεόκτιστων μονοκατοικιών Πεύκων) που απομονώνονται παρά
την στενή τους επαφή. Ο κόμβος θεωρείται ότι
σηματοδοτεί την αρχή του Σειχ Σου και την είσοδο στην δυτική πλευρά της πόλης.
Τα Μετέωρα Πολίχνης είναι μια περιοχή με ιδιαίτερη ιστορία. Κατοικήθηκε κυρίως
από εσωτερικούς μετανάστες χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου που ερχόμενοι στην
"πόλη" προσπαθούν να οικειοποιηθούν το αστικό περιβάλλον, ωστόσο
φέρνουν πολλά στοιχεία της αγροτικής καταγωγής τους. Έτσι διαμορφώνεται μια
ημιαγροτική εικόνα. Η κατοικία αποτελεί την μοναδική σχεδόν κατηγορία
αρχιτεκτονικού έργου στον οικισμό. Οι περισσότεροι κάτοικοι χτίζουν τα σπίτια
τους οι ίδιοι, με περισσευούμενα υλικά. Έτσι τα περισσότερα αποτελούν κολάζ ετερόκλητων στοιχείων.
Στην διαδικασία εξερεύνησης
σύγχρονων μορφών rocailles, επιχειρήθηκε η σύζευξη φύσης - πόλης σε μακετάκια πειραματισμών.
Συμβολικά το τσιμέντο που επιλέχθηκε για να
αντικατοπτρίσει την πόλη (πολιτισμό) χρησιμοποιήθηκε σε συνδυασμό με
διάφορες μορφές φύσης, και το αποτέλεσμα έδωσε έναυσμα σε μια σειρά σκίτσων από
τα οποία προέκυψαν και οι πρώτες μορφές των επιδιωκόμενων σύγχρονων rocailles.
Εξετάζεται ένα δίκτυο υποδομών
μεταφορών ως εργαλείο κοινωνικών μεταμορφώσεων. Πρωτίστως στοχεύει στην
αναίρεση του ορίου του περιφερειακού και συνεπώς στην διευκόλυνση των κατοίκων
των δύο περιοχών και την ενίσχυση της μεταξύς τους επαφής αλλά και της σχέσης
τους με την φύση, προσφέροντας εύκολες, σύντομες και ασφαλείς μετακινήσεις
μεταξύ των τριών λόφων (Μετέωρα - Πεύκα - Σειχ Σου) σε καθημερινή βάση.
Δημιουργούνται νέες συνδέσεις
και ενθαρρύνεται η επαφή με το δάσος. Οργανώνεται στον πυρήνα του project
κοινός τόπος - πλατεία για τις δύο τόσο αποκομμένες περιοχές. Δημιουργείται
ένας επίπεδος και δημόσιος χώρος αναψυχής. Συμπληρωματικά σε κλίμακα masterplan
προτείνονται κάποιες χρήσεις που πλαισιώνουν το προτεινόμενο δίκτυο διαδρομών:
Κέντρο & Πάρκο Κυκλοφοριακής αγωγής & εκπαίδευσης στον πυρήνα του
κόμβου, Κτήριο Ενοικίασης Ποδηλάτων - Skate - Rollers
προς την έξοδο για Νεάπολη, DIY (DoitYourself) Ποδηλατικό Συνεργείο - Μάντρα Ποδηλάτων στο ψηλότερο σημείο, αυτό της
δεξαμενής.
__________________________________________________________________________
Title: Modern-day Rocailles: Re-imagining Thessaloniki’s ring
road axis as an in-between force field
The 17th - 18th century
Rocaille is a hybrid of an era that sought surprise, excess, and absurdity by
fusing physical and structural elements. Walls, floors and ceilings dissolve
into a maze of modular surfaces, decorations and colors. Visual and physical extravagance
reflect a loving relationship with nature and the overall effect knows no
boundaries between sculpture, painting and architecture.
The study of these
rocailles as a complex of nature and culture, reality and fantasy, prompted
this thesis. Firstly, the investigation and then the design of a “modern-day
Rocaille” was attempted. The aim is to combine the baroque-rococo element and
its possibilities with the modern infrastructures and more specifically those
of the highways, with the natural element maintaining the connecting role
between the two.
The ring road of
Thessaloniki, as a hard boundary that seems to separate nature (the Forest of
Sheikh Sou) from culture (the city), was chosen as the most appropriate point
to spontaneously and justifiably create such structures (rocailles), which will
redefine the role of transport infrastructure as a tool of conjunction and
conflict, as a force field.
By analyzing the axis of
the ring road of Thessaloniki, the most interesting part of it turned out to be
the Neapolis interchange. It is characterized by the
intense terrain that is interrupted by the ring
road, the direct contact in between the city, the highway and the forest, and
the strong contrast of the two heterogeneous neighborhoods on either side of
the road which are isolated despite their very close relation.
A transport infrastructure
network is proposed as a tool for social transformations and is framed by
various complementary uses. It primarily aims to cancel the strict border that
the ring road sets, and therefore to facilitate the residents of the two areas
and develop relationships between them and nature, giving them easy, quick and
safe transport in between the three hills (Meteora - Pefka - Sheikh Sou forest)
on a daily basis.
