Αρχιτεκτονικό γραφείο: Studio KO
Από την αρχή της δημιουργίας του αρχιτεκτονικού γραφείου Studio KO (Παρίσι, Μαρακές, Λονδίνο), οι αρχιτέκτονες Karl Fournier και Olivier Marty, για περισσότερα από δέκα χρόνια, δημιουργούν στην Ευρώπη, στο Μαρόκο και στην Αμερική.
 |
| Αρχιτεκτονικό γραφείο Studio KO στο Μαρακές |
 |
| Αρχιτεκτονικό γραφείο Studio KO στο Μαρακές |
Η δημιουργική συνεργασία επιβάλλει ένα πνεύμα όπου o
εκλεκτικισμός απαντά σε μια -κάθε φορά- μοναδική πρόκληση, πλέκοντας εξ αρχής
μια νέα μορφή αφηγηματικής τέχνης, όπου ο χώρος, το φως και τα υλικά είναι η
απαραίτητη γραμματική. Οι αρχιτέκτονες πλέκουν κάθε φορά ένα νήμα, έτσι ώστε να
εξάρουν την ιδιαιτερότητα ενός έργου και το μοναδικό τρόπο με τον οποίο θα
βιωθεί ή θα κατοικηθεί. Η αρχαιολογία, το περιβάλλον, η τοπογραφία, κάθε
περιορισμός του πεδίου είναι μία από τις μεταβλητές της δημιουργικής εξίσωσης
της αρχιτεκτονικής τους. Το πνεύμα του τόπου, ως αφηγηματική πλοκή μιας
ιστορίας σε δημιουργία, συνδιαλέγεται με έναν οραματιστή πελάτη, για να
ενσωματωθεί και να προσαρμοστεί ποιητικά, κατ’αναλογία και στο εσωτερικό των
χώρων, δημόσιων και ιδιωτικών. Οι Studio ΚΟ παίζουν με την ύλη,
επανερμηνεύοντας τις αισθήσεις που αφυπνίζει και το πώς γίνεται αντιληπτή. Μια
σύγχρονη αρχιτεκτονική έκφραση σε ισορροπία με την παραδοσιακή τεχνογνωσία,
ανάμεσα στη λόγια λιτότητα και στη φιλτραρισμένη πολυτέλεια. Το να γνωρίζουμε
πώς θα βρούμε τις ανακλήσεις του παρελθόντος για να μπορέσουμε να τις
εκτρέψουμε, ή καλύτερα να απελευθερωθούμε από αυτές, είναι για τους Studio KO ο
ορισμός της νεωτερικότητας.
H εντοπιότητα και η αρμονική υλικότητα της αρχιτεκτονικής
του Studio KO είναι επίσης εμφανείς στο Μουσείο
Yves Saint Laurent στο Μαρακές. Διαφορετικές υφές και υλικά συνδυάζονται
και εφαρμόζονται στην πλαστικότητα της φόρμας του κτιρίου, με έμμεσες αναφορές
στην τέχνη του κορυφαίου Γάλλου σχεδιαστή μόδας Yves Saint Laurent, καθώς και
στην τοπική αρχιτεκτονική. Από τον ελκυστικό συνδυασμό των υφασμάτων στο
πατρόν, μας εισάγουν στον ευρηματικό συνδυασμό των υλικών στην ογκοπλασία του
κτιρίου, συμμετέχοντας στη δημιουργία ενός σύγχρονου και ιδιαιτέρως αξιόλογου
μουσείου.
Τίτλος έργου: Μουσείο Yves Saint Laurent
Τύπος: Μουσείο
Περιοχή: Οδός Yves Saint Laurent, Δήμος Guéliz, Κοινότητα του Marrakech, Wilaya de Marrakech, Μαρόκο
Αρχιτέκτονες Σχεδιασμού: Studio KO (Karl Fournier,
Olivier Marty –
Ομάδα: Fayçal Tiaïba, Elena
Jiménez Moreno, Marouane Bendahmane, Hervé Micaud, Rabia Akhal Laayoune)
Αρχιτέκτονας
μελέτης εφαρμογής: Claire Patteet
Σκηνογραφική
επιμέλεια: Christophe Martin (Έκθεσης και Πωλητηρίου) , Yves Taralon (Καφετέριας –
Εστιατορίου)
Σύμβουλος
αμφιθεάτρου και Ακουστικής: Theatre Projects
Consultant
Αρχιτέκτονας συντήρησης: Jean-Michel Rousseau Architectes
Σύμβουλος συντήρησης: X-Art conservation préventive
Αρχιτέκτων τοπίου: Madison Cox
Μελέτη
φωτισμού: I.C.O.N. lighting
Σήμανση: Studio Apeloig
Βοηθός υπεύθυνου
έργου: Artelia
Βοηθός ασφάλειας έργου - Προληπτικός
σχεδιασμός: Cabinet Pierre Zapata
Γραφείο Δομοστατικών
μελετών: Gold Études
Γραφείο Η/Μ μελετών: Omnium
Technologique
Οικονομολόγος: CB Économie
Γραφείο Ελέγχου: Socotec
Γενικός ανάδοχος έργου: Bymaro
Χρόνος έναρξης
μελέτης: Ιαν. 2014
Διάρκεια κατασκευής: Σεπτ. 2015 - Φεβρ. 2017
Εμβαδόν οικοπέδου: 2630 τ.μ. (Μικτό
εμβαδόν κτισμένου : 3908 τ.μ. - Ωφέλιμο
εμβαδόν κτισμένου: 3086 τ.μ.)
Κτιριολογικό
πρόγραμμα: Μουσείο με αίθουσες μόνιμων και
προσωρινών εκθέσεων, κατάστημα μουσείου, χώρο εστίασης, αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη,
διοικητικούς και αποθηκευτικούς χώρους.
Βασικά κατασκευαστικά
χαρακτηριστικά : Φέρων οργανισμός από οπλισμένο
σκυρόδεμα - Διπλό εξωτερικό τοίχωμα από ερυθρό τυποποιημένο τούβλο και
εξωτερική επένδυση με οπτόπλινθους σε απόχρωση τερακότας - Βάση από προεπεξεργασμένο γρανίτη -
Θεμελίωση με μεμονωμένα πέδιλα από σκυρόδεμα -
Χρήση τοπικών υλικών - Εξωτερικό τοίχωμα με διάκενο αέρα και μόνωση - Διπλά
τζάμια με ηλιακή προστασία - Συλλογή και επαναχρησιμοποίηση ομβρίων.
Φωτογραφίες αρχείου
Studio KO : Φωτογραφίες αρχιτεκτονικού γραφείου στο Μαρακές πνευματικής
ιδιοκτησίας ©Yann Deret | Φωτογραφίες
Μουσείο Yves Saint Laurent στο Μαρακές πνευματικής ιδιοκτησίας ©Dan Glasser
Για σαράντα χρόνια, ο Yves Saint Laurent δεν σταμάτησε να
δημιουργεί ένα δικό του στυλ. Έχουν περάσει δεκαέξι χρόνια από την τελευταία
επίδειξη μόδας του κορυφαίου Γάλλου σχεδιαστή στο Κέντρο Pompidou. Δεκαέξι
χρόνια στα οποία έχει διατηρηθεί η μνήμη
του δημιουργού, χάρη στις ενέργειες του Ιδρύματος
Pierre Bergé - Yves Saint Laurent. Η ολοκλήρωση του Μουσείου Yves Saint
Laurent στο Μαρακές το 2017 είναι μια ακόμα πρωτοβουλία του Ιδρύματος για να
εξασφαλιστεί η διατήρηση της μοναδικής κληρονομιάς και επιρροής του έργου του.
Pierre Bergé, Πρόεδρος του Ιδρύματος Pierre Bergé - Yves Saint Laurent : "Ο Yves Saint Laurent και εγώ ανακάλυψαμε το Μαρακές το 1966, και δεν το
αφήσαμε ποτέ από τότε. Αυτή η πόλη είχε επιρροή στον Saint Laurent, στο έργο του, και του επέτρεψε να ανακαλύψει το χρώμα.
Αυτό το πάθος, οι αρχιτέκτονες του Studio KO το μοιράζονται επίσης. Ο θαυμασμός τους για την περιοχή
και τον πολιτισμό της, όπως επίσης το πνευματικό και καλλιτεχνικό τους σφρίγος,
τους καθιστούν ιδανικούς αρχιτέκτονες για αυτό το μουσείο. Το καθαρό ύφος τους
θυμίζει βέβαια τις δημιουργίες του Saint Laurent..."
Το Μουσείο Yves Saint Laurent στο Μαρακές στεγάζει ένα μέρος της συλλογής του Ιδρύματος
Pierre Bergé - Yves Saint Laurent, η οποία περιλαμβάνει
συνολικά 5000 ρούχα και 15000 αξεσουάρ υψηλής ραπτικής, καθώς και δεκάδες
χιλιάδες σχέδια και διάφορα αντικείμενα. Το νέο αυτό μουσείο βρίσκεται
στην οδό Yves Saint Laurent, κοντά στον διάσημο κήπο Majorelle, και έχει συνολική επιφάνεια 4.000 τ.μ.
Περιλαμβάνει μόνιμο εκθεσιακό χώρο 400 τ.μ. με το έργο του κορυφαίου σχεδιαστή
μόδας μέσα από την πρωτότυπη σκηνογραφία του Christophe Martin, προσωρινό εκθεσιακό χώρο 150
τ.μ., αμφιθέατρο 130 θέσεων, κατάστημα με είδη δώρων, ένα καφέ-εστιατόριο και
μια ερευνητική βιβλιοθήκη με 5000 βιβλία: λογοτεχνίας, ποίησης,
ανδαλουσιανό-αραβικής ιστορίας και γεωγραφίας, βοτανικής, για την κουλτούρα των
Βερβέρων, το έργο του Yves Saint Laurent και τη μόδα.
Οι αρχιτέκτονες, μελετώντας τα αρχεία και τα σκίτσα του σχεδιαστή
μόδας, ενδιαφέρθηκαν ιδιαίτερα για την αντίστοιξη μεταξύ καμπύλων και ευθειών
γραμμών, τη διαδοχή ρευστών-απαλών και αυστηρών-έντονων γραμμών. Κάθε ένα
από τα στοιχεία που απαρτίζουν το κτίριο μεταφράζεται ως ένας ξεχωριστός όγκος,
το κτίριο ξεπροβάλλει ως ένα σύνολο γλυπτικής όγκων: επομένως, η μορφή του
προκύπτει οργανικά από τις λειτουργίες του.
Μουσεία και επιδείξεις μόδας, σε γενικές γραμμές, συμβαδίζουν με την αδιαφάνεια, συνεπώς ένας χώρος αφιερωμένος στις συλλογές του Ιδρύματος Pierre Bergé - Yves Saint Laurent δε θα μπορούσε να είναι εξωστρεφής από όλες τις πλευρές: εκθεσιακοί χώροι, χώροι συντήρησης και αμφιθέατρο είναι σχεδόν κατ' ανάγκην σκοτεινές αίθουσες. Αυτό εξηγεί την αδιαφάνεια των προσόψεων, η οποία προστατεύει τους χρήστες του, ή ακόμα και την αυθεντική παλέτα χρωμάτων και υλικών, από τον εκτυφλωτικό ήλιο του Μαρακές.
Εξωτερικά, το κτίριο είναι
επενδεδυμένο –πλήν της βάσης του- με πλίνθους «πλεγμένους» μεταξύ τους ως
μια έμμεση αναφορά στην πλέξη ενός
υφάσματος: όγκοι «ντυμένοι» με λεπτή κόκκινη δαντέλα.
Το κτίριο, αποτελούμενο από
οπτόπλινθους, σκυρόδεμα, γρανίτη σε γαιώδη απόχρωση με θραύσματα πέτρας και
μαρμάρου από το Μαρόκο, ταιριάζει αρμονικά στο περιβάλλον του.
Οι οπτόπλινθοι σε απόχρωση
τερακότας, που επενδύουν ολόκληρη την εξωτερική πρόσοψη, παρασκευάστηκαν από
τοπικό χώμα και ψήθηκαν σε τοπικούς φούρνους. Ο γρανίτης που καλύπτει το έδαφος και τυλίγει τη βάση του μουσείου από
όλες τις πλευρές φαίνεται να αναδύεται σαν ένα «κύμα» που έρχεται από το γήινο «μανδύα».
Η σύνθεση καμπύλων και ευθειών γραμμών βρίσκει το αποκορύφωμα στο κεντρικό αίθριο, ένας κύβος στον οποίο έχει διανοιχθεί ένα κυλινδρικό κενό. Παρά τις καθαρές γραμμές του, αυτό το αίθριο παραπέμπει στις εσωτερικές αυλές γύρω από τις οποίες γίνεται η κυκλοφορία στις παραδοσιακές κατοικίες του Μαρόκου: αποτελεί τη μοναδική δίοδο του φυσικού φωτός στο εσωστρεφές μουσείο.
Το εσωτερικό, κατ'αντιστοιχία
με τη φόδρα ενός υφάσματος, είναι ριζικά διαφορετικό: βελούδινο, λείο, φωτεινό,
όταν το εξωτερικό είναι σαν υφαντό,
ανάγλυφο και χρωματιστό. Όλα αυτά απαιτούν μια επεξεργασία των οικοδομικών λεπτομερειών,
η πληρότητα της οποίας αποτίει φόρο τιμής στις μεγάλες δυναστείες των τεχνιτών
Βερβέρων και τις διαχρονικές τεχνικές τους.
Το σύνολο
είναι σαφώς σύγχρονο. Όσον αφορά τις ειδικές
προδιαγραφές του Μουσείου, έχουν θεσπιστεί μέτρα συντήρησης των υφασμάτων των
ενδυμάτων, σε συνεργασία με την X-Art που εξειδικεύεται στην προληπτική
συντήρηση. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει μια σημαντική εγκατάσταση επεξεργασίας
αέρα, ελέγχου θερμοκρασίας και υγρασίας, που εγγυάται το βέλτιστο τρόπο
συντήρησης των συλλογών και των σπάνιων βιβλίων στους υπόγειους χώρους
συντήρησης και στους εκθεσιακούς χώρους.
Η ακουστική του αμφιθεάτρου,
που σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες σε συνεργασία με την Theatre Projects Consultant, επιτρέπει τη διοργάνωση
συναυλιών, κινηματογραφικών προβολών και σεμιναρίων, σε έναν απομονωμένο από το
εξωτερικό ηχητικά χώρο.
Ο φωτισμός αποτέλεσε
αντικείμενο συγκεκριμένης μελέτης από το μελετητή φωτισμού I.C.O.N., και αφορούσε τόσο τους εξωτερικούς, όσο και τους εσωτερικούς χώρους
του μουσείου συμπεριλαμβανομένου του σκηνογραφικού φωτισμού των εκθεσιακών
χώρων.
Studio KO: "Το Μουσείο Yves Saint Laurent Marrakesh συνδυάζει δύο κόσμους που γνωρίζουμε καλά και που είναι μέσα
στην καρδιά μας: τη μόδα και το Μαρόκο. Εργαζόμαστε σε αυτή τη χώρα, η οποία
ενέπνευσε τόσο πολύ τον Saint Laurent, από την αρχή της καριέρας μας. Είναι μεγάλη μας χαρά να
συμβάλλουμε με τον τρόπο μας, στο όραμα του Ιδρύματος Pierre Bergé - Yves Saint Lauren και στη διατήρηση της ιστορίας του πλέον σημαντικού
σχεδιαστή μόδας του 20ου αιώνα."
Ο Yves Saint Laurent ήταν βαθιά γοητευμένος με το Μαρόκο, τα τοπία και τους ανθρώπους του : περνώντας ένα μέρος του έτους εκεί, σχεδίαζε την ουσία από τις συλλογές του. Σημαντικό τμήμα της συλλογής επιστρέφει, επομένως, μέσω του Μουσείου στη γη που δημιουργήθηκε, στη χώρα που τόσο γενναιόδωρα τον ενέπνευσε.
Επιμέλεια: Νεφέλη Λαγουδάκη, αρχιτέκτων
Δείτε κατά προσέγγιση την τοποθεσία του πεδίου παρέμβασης εδώ.
Δείτε την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου Yves Saint Laurent στο Μαρόκο εδώ.
*Αρχεία και πληροφορίες για τη σύνθεση της παρούσας δημοσίευσης παραχωρήθηκαν από το αρχιτεκτονικό γραφείο STUDIO KO.*
