Τίτλος: Σχολή Αρχιτεκτονικής στην πόλη των Ιωαννίνων
Φοιτήτρια: Κωνσταντίνα Θεοδώρου
Επιβλέποντες: Πάνος-Λουκάς Εξαρχόπουλος, Γιώργος Παπαγιαννόπουλος, Γιώργος Πατρίκιος
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Απρίλιος 2017
Τα Ιωάννινα, γνωστά και ως Γιάννενα, είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Νομού Ιωαννίνων και της Ηπείρου, με πληθυσμό 65.574 κατοίκους για την πόλη και 111.740 κατοίκους για το διευρυμένο Δήμο Ιωαννιτών. Τα Ιωάννινα βρίσκονται στο βορειοδυτικό κομμάτι της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο κέντρο του ομώνυμου λεκανοπεδίου. Είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας με πλούσια πολιτιστική παράδοση και σύγχρονες αναπτυξιακές επιχειρήσεις. Στα Ιωάννινα εδρεύει το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με 14 τμήματα και πάνω από 20.000 φοιτητές. Μεταξύ των πολυποίκιλων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της περιοχής ξεχωριστή θέση κατέχει η λίμνη Παμβώτιδα, που παράκειται της πόλης. Άξιο αναφοράς είναι το νησάκι της λίμνης (νήσος Ιωαννίνων), στο οποίο βρίσκεται μικρός οικισμός και διάφορα μνημεία και αξιοθέατα, όπως η τελευταία κατοικία του Αλή Πασά.
Αφορμή για την παρούσα διπλωματική υπήρξε η εγκαινίαση του καινούργιου τμήματος αρχιτεκτόνων μηχανικών στην πόλη των Ιωαννίνων χωρίς να υπάρχει κτίριο με τις κατάλληλες υποδομές ώστε να στεγάσει και να καλύψει τις ανάγκες μιας τέτοιου είδους σχολής. Η σχολή παρόλα αυτά άρχισε να λειτουργεί τον Σεπτέμβρη του 2016 με 40 εισακτέους. Το τμήμα στεγάζεται ως σήμερα σε κτίρια του πανεπιστημίου Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στο επιστημονικό και τεχνολογικό πάρκο Ηπείρου όπου τους έχουν παραχωρηθεί δύο αίθουσες μόνο, μια αίθουσα εργασίας και μια αίθουσα που είναι το υπολογιστικό κέντρο.
Η σχολή, σήμερα, βρίσκεται στην πανεπιστημιούπολη αλλά πολύ μακριά από το κέντρο πόλης. Κρίνοντας πως μια τέτοιου είδους σχολή έχει ανάγκη να βρίσκεται στο κέντρο μιας πόλης, σε μια ατμόσφαιρα χτισμένου χώρου, να επηρεάζεται από αυτήν και ταυτόχρονα να συνδιαλέγεται μαζί της, επανεξετάστηκε το θέμα της τοποθεσίας της. Συγκεκριμένα προτείνεται η μεταστέγαση της σε νέο κτίριο κατάλληλο να καλύψει τις ανάγκες των φοιτητών ακριβώς δίπλα στο ιστορικό κέντρο πόλης.
Tο οικόπεδο παρέμβασης είναι ένα οικόπεδο τοπόσημο για την πόλη των Ιωαννίνων. Είναι ένας δημόσιος χώρος που δεν χρησιμοποιείται λόγω περιορισμένης προσπελασιμότητας. Ωστόσο η σημερινή του εικόνα είναι άκρως απογοητευτική. Πρόκειται για ένα πολύ υποβαθμισμένο οικόπεδο το οποίο δύσκολα γίνεται αντιληπτό από περαστικούς. Τα σημάδια της εγκατάλειψης και της παρακμής είναι εμφανή. το συνολικό μέγεθος του οικοπέδου δεν γίνεται αντιληπτό από τον επισκέπτη καθώς η μορφολογία των κτιρίων και οι θέσεις τους δημιουργούν όρια και περιορίζουν τις κινήσεις μέσα σε αυτό. Η υψηλή και αυθόρμητη βλάστηση έχει υπερισχύσει ως ένα μεγάλο βαθμό εις βάρος της μορφολογίας των κτιρίων. Το συγκεκριμένο οικόπεδο επιλέχθηκε στα πλαίσια της αναβάθμισης και ανάδειξης της ευρύτερης περιοχής . Είναι ένα πολύ προνομιούχο οικόπεδο και ταυτόχρονα πολύ παραμελημένο. Είναι ένα πολύ σκοτεινό μέρος που ενώ βρίσκεται σε περίοπτη θέση κοντά στη λίμνη και στην καρδιά του ιστορικού κέντρου, έχει αφεθεί στη μοίρα του . Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο πιθανής μελλοντικής αξιοποίησής του. Στο οικόπεδο υπάρχουν πολλά προκάτ κτίρια χωρίς κανένα μορφολογικό ενδιαφέρον που στεγάζουν χρήσεις άσχετες μεταξύ τους , χρήσεις που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν εύκολα σε οποιοδήποτε άλλο κτίριο του δήμου. Επιλέχθηκε η κατεδάφιση όλων αυτών και ο σχεδιασμός ενός καινούργιου κτιρίου προσαρμοσμένου στις ανάγκες που ορίζει ένα τμήμα αρχιτεκτόνων μηχανικών.
Το κτίριο της οδού Χατζηκώστα 5, γνωστό ως "Νοσοκομείο Χατζηκώστα", έχει χαρακτηρισθεί Έργο Τέχνης (ΦΕΚ 404/Β/9-7-81) και είναι ιδιοκτησία του Δημοσίου. Βρίσκεται κοντά στο ναό του Αγίου Νικολάου Αγοράς και κτίστηκε το 1907 στη θέση όπου είχαν ανεγερθεί άλλα δύο πριν από αυτό νοσοκομεία. Συγκεκριμένα, το 1836 κτίστηκε το πρώτο με τη δωρεά του εμπόρου Μπαλάνου Τροφίμωφ Μάτσιου, το οποίο κατεδαφίστηκε το 1845 ως ανεπαρκές για τις ανάγκες. Τότε κατασκευάστηκε εκ νέου ένα πιο ευρύχωρο κτίριο με τη συνδρομή του εμπόρου Γεωργίου Χατζηκώστα και κράτησε και το όνομά του. Η λειτουργία του διήρκεσε μέχρι το 1904, οπότε κατεδαφίστηκε για να κτιστεί το σημερινό δύο χρόνια αργότερα. Το κτίριο είναι νεοκλασικού στυλ με ακροκέραμους, μαρμάρινη σκάλα και άλλα διακοσμητικά εξωτερικά στοιχεία. Φέρει ορισμένες μεταγενέστερες προσθήκες οι οποίες, ωστόσο, δεν αλλοίωσαν την αρχική του μορφή. Εσωτερικά διαθέτει αρκετούς κοιτώνες και δύο χειρουργεία. Στο παρελθόν λειτουργούσε ως παράρτημα της ψυχιατρικής κλινικής. Σήμερα στεγάζει το ΕΚΑΒ.
