Δ045.24 | Επιθε(μα)τικές παρεμβάσεις υβριδικής ενσωμάτωσης ανθρώπου και φύσης στην Αγία Βαρβάρα Πάτρας

Φοιτήτρια: Χριστίνα Σάββα
Επιβλέπων: Ιωάννης Ζαβολέας
Σχολή: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 2024


Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως βασικούς στόχους την
αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας στη γειτονιά της Αγίας Βαρβάρας στην Πάτρα, καθώς και την ενίσχυση της ταυτότητας και της εξωστρέφειας της περιοχής, με σκοπό τη βελτίωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης των κατοίκων και την αποτροπή της απομόνωσης. Οι στόχοι αυτοί επιτεύχθηκαν μέσω της αξιοποίησης των αστικών κενών και της δημιουργίας δημόσιων χώρων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της τοπικής κοινότητας. Παράλληλα, η ένταξη στοιχείων της φύσης και η μίμηση των μηχανισμών των ριζικών συστημάτων των δέντρων αποτέλεσαν κεντρικές στρατηγικές για τη βελτίωση του μικροκλίματος. Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης τη μείωση της κυκλοφορίας των οχημάτων και την προώθηση βιώσιμων τρόπων μετακίνησης, όπως η πεζή μετακίνηση, η χρήση ποδηλάτου και η αξιοποίηση των δημόσιων συγκοινωνιών, συμβάλλοντας στη συνολική μείωση της θερμοκρασίας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην περιοχή.
Η ένταξη ενδημικών φυτών, τα οποία είναι προσαρμοσμένα στο μεσογειακό κλίμα της Πάτρας και παρουσιάζουν υψηλή ανθεκτικότητα, αποσκοπεί στη δημιουργία ενός τοπικού οικοσυστήματος που ενισχύει τη βιοποικιλότητα και λειτουργεί ως πνεύμονας πρασίνου για τη γειτονιά. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη δημιουργία συνθηκών κοινωνικής αλληλεπίδρασης, τόσο μέσω των λειτουργιών των δημόσιων χώρων όσο και μέσω της ένταξης αστικού εξοπλισμού που ενισχύει την επικοινωνία και τη συνύπαρξη των κατοίκων. Τα επιλεγμένα έπιπλα διαμορφώθηκαν έτσι ώστε να προωθούν τη συγκέντρωση και την αλληλεπίδραση μεταξύ των επισκεπτών, δημιουργώντας ένα δίκτυο χώρων συνάντησης και ξεκούρασης. Επιπλέον, δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των υλικών, ώστε αυτά να είναι ανθεκτικά στις εξωτερικές συνθήκες, να απαιτούν χαμηλή συντήρηση και ταυτόχρονα να μην παρουσιάζουν υψηλή θερμοαγωγιμότητα, συμβάλλοντας έτσι στην περιορισμένη απορρόφηση θερμότητας και στη δημιουργία πιο άνετων μικροκλιματικών συνθηκών.
Συνολικά, η παρούσα πρόταση αποτελεί ένα ευέλικτο και επεκτάσιμο μοντέλο αστικής ανάπλασης, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες γειτονιές ή πόλεις που αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα. Η προσέγγιση αυτή μπορεί να προσαρμοστεί αναλόγως με τις κλιματικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, προσφέροντας ένα βιώσιμο πρότυπο για τον επανασχεδιασμό του αστικού χώρου.


Εικόνα 1: Χαρακτηριστικά της Αγίας Βαρβάρας και SWOT ανάλυση της περιοχής


Εικόνα 2: Masterplan υπάρχουσας κατάστασης και διάγραμμα εντοπισμού αστικών κενών


Εικόνα 3: Κατηγοριοποίηση αστικών κενών


Εικόνα 4: Διάγραμμα κίνησης και διάγραμμα δραστηριοτήτων στη γειτονιά


Εικόνα 5: Σκίτσα δραστηριοτήτων – χάρτης δραστηριοτήτων


Εικόνα 6: Σκίτσα δραστηριοτήτων – χάρτης δραστηριοτήτων


Εικόνα 7: Σκίτσα δραστηριοτήτων – χάρτης δραστηριοτήτων


Εικόνα 8: Masterplan ευρύτερης περιοχής και γειτονιάς 


Εικόνα 9: Απεικόνιση κενού 1


Εικόνα 10: Απεικόνιση κενού 2


Εικόνα 11: Απεικόνιση κενού 9


Εικόνα 12: Απεικόνιση κενού 17


Εικόνα 13: Αστικά έπιπλα που εντάχθηκαν στον σχεδιασμό


Εικόνα 14: Μηχανισμοί μείωσης της θερμοκρασίας


Εικόνα 15: Μηχανισμοί μείωσης της θερμοκρασίας