Τίτλος: Σύγχρονες προσφυγικές ροές: Σχεδιασμός μοντέλου ενσωμάτωσης –ένταξης και
αφομοίωσης– Σύρων προσφύγων στον αστικό ιστό της Ερμούπολης
Φοιτητές: Λειβαδίτη Χριστίνα, Περβανάς Νικόλαος
Επιβλέποντες: Ασλανίδης Κλήμης, Κωτσάκη Αμαλία
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης
Η παρούσα
διπλωματική εργασία επιχειρεί να διαχειριστεί την εισροή Σύρων προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου και, πιο συγκεκριμένα, προτείνει την δημιουργία ενός συστήματος κατοικιών, διάσπαρτων στον
αστικό ιστό, με σκοπό την εγκατάσταση
μέρους του Σύρου προσφυγικού πληθυσμού
και την ενεργή αφομοίωσή του στην
κοινωνία της Ερμούπολης.
Λαμβάνοντας υπόψιν την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της Ερμούπολης, η οποία διαφέρει
από των υπολοίπων Κυκλάδων, η μελέτη επικεντρώνεται στην δημιουργία των βέλτιστων συνθηκών διαβίωσης.
Την επιλογή της
Ερμούπολης επέβαλε η κατάσταση εγκατάλειψης και παρακμής στην οποία βρίσκονται
πολλά από τα κτήριά της, νεοκλασικά και βιομηχανικά. Μίας πόλης, στην οποία η ποικιλότητα και οι διαφορές μεταξύ της μεσαιωνικής και της σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης,
της καθολικής και της ορθόδοξης θρησκείας, της κλασσικής μουσικής και του ρεμπέτικου τραγουδιού, της μεγαλοαστικής τάξης και των ψαράδων-εργατών, των αρχοντικών και των λαϊκών σπιτιών, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της. Ένα αμάλγαμα πολιτισμών, θρησκειών και
μουσικής που υποστηρίζει την διαφορετικότητα. Στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον με κυρίαρχο γνώρισμα τον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση, στοιχείο απαραίτητο για την μη περιθωριοποίηση των
προσφύγων, την ενεργή συμμετοχή τους στα κοινά, με σκοπό να αποτελέσουν ένα διαφορετικό, ωστόσο ισότιμο, τμήμα της τοπικής κοινωνίας. Το γεγονός πως η
χριστιανική θρησκεία είναι άμεσα συνυφασμένη με την ελληνική εθνική ταυτότητα,
καθώς και η ανησυχία για την ασφάλεια
της χώρας, έχουν διαμορφώσει την αντίληψη πως το Ισλάμ δεν είναι ειρηνική
θρησκεία. Ωστόσο, αν συνδυαστεί το
αίσθημα της εθνικής υπερηφάνειας με τις αξίες της συμπόνιας και της φιλοξενίας
των Ελλήνων, θα πάψουν οι ευάλωτες
μειονότητες να αποτελούν στόχο και θα οικοδομηθεί μια κοινωνία χωρίςαποκλεισμούς και ξενοφοβία. Πρέπει
να σημειωθεί ότι η Συρία συνέδραμε
ενεργά στην περίθαλψη και την ανάκαμψη Ελλήνων προσφύγων σε όλες τις
μεγάλες εκδιώξεις του 19ου και του 20ου
αιώνα, μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, τους βαλκανικούς πολέμους, την
Μικρασιατική καταστροφή και τον Β’
Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με στόχο την αφομοίωση και την αποφυγή της
περιθωριοποίησής τους αξιοποιούμε τα χαρτογραφημένα κενά οικόπεδα,
δημιουργώντας δομές που θα φιλοξενήσουν τους Σύρους πρόσφυγες σε συγκροτήματα κατοικιών ή πολυκατοικίες,
εμπλουτίζοντας το δίκτυο με ελεύθερους
χώρους κοινής χρήσης και δημόσια κτήρια.
Ο χώρος προσευχής έχει στόχο την οικειοποίηση του νέου τόπου μετοίκησης, καθώς θα καλύψει την βασική
ανάγκη των προσφύγων στην θρησκεία, συνοδευόμενο από το τεϊοποτείο, ως ένα
σημείο έλξης και γνωριμίας των κατοίκων της Ερμούπολης, και έναν κήπο μέσα στο
κέλυφος.
Το ωδείο και το οργανοποιείο έχουν στόχο την ανάδειξη
και τη σύνδεση των δύο τόπων, καθώς το ρεμπέτικο
τραγούδι και τα παραδοσιακά όργανα που θα
κατασκευάζονται εκεί είναι κοινό γνώρισμα. Επίσης, οργανώνεται σε ένα
από τα χαρτογραφημένα οικόπεδα, ένα ίδρυμα για ασυνόδευτα παιδιά, το οποίο έχει
χαρακτήρα μιας μικρής κοινωνίας με κελύφη-δωμάτια μέσα σε ένα κέλυφος.
Τέλος, ο
χώρος μνήμης είναι ένας χώρος στον
οποίο παρουσιάζονται με διαδραστικό τρόπο τα μεταναστευτικά ρεύματα στον
ελλαδικό χώρο και ο επισκέπτης θα
συναισθάνεται το δύσκολο ταξίδι του ξεριζωμό μέσα από την πορεία του στο χώρο
αυτό.
