Δ021.23 | THE BATHING GARDEN Η λουτρική εμπειρία στη λίμνη της Βουλιαγμένης

Φοιτήτρια: Χαλικιοπούλου Eλένη 
Υπεύθυνος Καθηγητής: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Σχολή: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2023
 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1    Εισαγωγή
2    Η λίμνη της Βουλιαγμένης    
3    Η λίμνη της Βουλιαγμένης στο σήμερα
4    Επιρροές
        Αρχαία και σύγχρονα παραδείγματα λουτρών
5    Επιρροές
        Ο περίκλειστος κήπος
6    Επιρροές
        Φυσικές διαβρώσεις
7    Προσχέδια - Αναζητήσεις
8    Η πρόταση
9    Βιβλιογραφία
 

 
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
 
Στα πλαίσια του συνεχώς αυξανόμενου ιαματικού τουρισμού στην Ελλάδα, την ανάγκη αξιοποίησης  και εκσυγχρονισμού των λουτρικών εγκαταστάσεων και το αποτύπωμα των κτιριακών υποδομών αυτού στο  φυσικό τοπίο η παρούσα διπλωματική προτείνει την εκ νέου αξιοποίηση των ιαματικών πηγών της λίμνης  της Βουλιαγμένης με τη δημιουργία νέων λουτρικών εγκαταστάσεων και τον επανασχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου έτσι ώστε το σύνολο των υποδομών να προσφέρει μία ολοκληρωμένη χωρική εμπειρία στους λουόμενους και την αξιοποίηση της λίμνης στο σύνολό της.

Οι ιαματικές ιδιότητες της λίμνης, το ιδιαίτερο φυσικό της κάλλος  καθώς και η γεωγραφική της θέση αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες. Αποτελεί την κοντινότερη ιαματική πηγή στην Αττική κι ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο.

Σε αντίθεση με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις καθώς και τις αναρίθμητες αλλοιώσεις που έχει υποστεί ο περιβάλλοντας χώρος κατά την διάρκεια των ετών στο εσωτερικό της λίμνης, η νέα πρόταση  προσπαθεί να επουλώσει και να αποκαταστήσει χωρικά μέσω των κτιριακών εγκαταστάσεων και του επανασχεδιασμού του περιβάλλοντα χώρου την εμπορική και τουριστική καταπάτηση του φυσικού τοπίου. Οι νέες κτιριακές εγκαταστάσεις  επηρεασμένες από το ελληνικό τοπίο, τον παραθεριστικό τρόπο ζωής στα νησιά και την μορφολογία και τον τρόπο σχηματισμού της λίμνης ως γεωλογικό φαινόμενο λειτουργούν ως προέκταση του φυσικού τοπίου της εξυπηρετώντας διακριτικά τις ανάγκες των επισκεπτών.

Η αρχιτεκτονική πρόταση έχει ως βασικό άξονα τη δημιουργία μιας συνεχούς κίνησης  από το παραλιακό μέτωπο στο εξωτερικό της λίμνης προς το εσωτερικό της και αντίστροφα μέσω δύο ξεχωριστών κτιριακών όγκων οι οποίοι συνδέονται  μέσω ενός υπόγειου περάσματος. Προσπαθεί να συνενώσει σε πρώτο επίπεδο εννοιολογικά δύο διαφορετικές χωρικές ποιότητες, του περίκλειστου  και του εσωστρεφούς στο εσωτερικό της με το άνοιγμα στο τοπίο και το εξωστρεφές που προσφέρει το παραλιακό μέτωπο. Η σχεδιαστική αυτή κίνηση σε πρακτικό επίπεδο στοχεύει στην σύνδεση των διαφορετικών υδάτινων ποιοτήτων, του ιαματικού νερού στο εσωτερικό με το θαλασσινό νερό στο παραλιακό μέτωπο προσφέροντας μία ολοκληρωμένη χωρική λουτρική εμπειρία στον επισκέπτη

 
Η λίμνη της Βουλιαγμένης
στο σήμερα
 
Η ΛΙΜΝΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ - ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
 

Η λίμνη της Βουλιαγμένης αποτελεί έναν από τους ποιο φημισμένους πόλους έλξης στο ευρύ κοινό στο ελληνικό παραλιακό μέτωπο και την μοναδική ιαματική πηγή σε απόσταση αναπνοής από την Αττική. Σίγουρα το φυσικό κάλος της περιοχής και το επιβλητικό φυσικό απόκρημνο σκηνικό εντυπωσιάζει τον επισκέπτη προσφέροντας ταυτόχρονα πολλά οφέλη με τη χρήση των ιαματικών νερών της λίμνης.

Στον αντίποδα όμως όλων αυτών κατά την επίσκεψη εκεί διαπιστώνει εύκολα κανείς ότι η ιαματική λουτρική εμπειρία αποκλίνει κατά πολύ από την ατμόσφαιρα και την τελετουργία  που φορτίζει από αρχαιοτάτων χρόνων  την έννοια του λουτρού. Οι εγκαταστάσεις του υφιστάμενου υδροθεραπευτηρίου κλειστές στο κοινό  μετέχουν πλέον παθητικά στο όλο σκηνικό. Ένα κτίριο φάντασμα αποξενωμένο και αποτραβηγμένο από το ίδιο του το περιεχόμενο. Αποτελεί πλέον ένα κακοσυντηρημένο κτιριακό κέλυφος αφημένο στην τύχη του, η χρήση του οποίου έχει περιοριστεί αποκλειστικά σε αποθηκευτικούς σκοπούς με σκοπό την εξυπηρέτηση των πολυτελών παροχών που προσφέρονται στα πλαίσια της επίσκεψης στη λίμνη. Κατά συνέπεια η λουτρική εμπειρία έχει περιοριστεί στο κομμάτι της λίμνης χωρίς να γίνεται  χρήση των ιαματικών νερών σε διαφορετικές θερμοκρασιακές συνθήκες για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων θεραπευτικών σκοπών.

Το μεγαλύτερο μέρος του περιβάλλοντα χώρου έχει μετατραπεί σε έναν μεγάλο τσιμεντένιο χώρο στάθμευσης προκειμένου να ικανοποιεί την τεράστια εισροή επισκεπτών σε καθημερινή βάση. Ως συνέπεια έχει αφαιρεθεί ένα σημαντικό μέρους του φυσικού κήπου και του πρασίνου που υπήρχε κάποτε στη θέση του. Η παρουσία  και η κίνηση των οχημάτων μέσα στο χώρο διακόπτει βίαια την κίνηση και την ροή μέσα στον κήπο λειτουργώντας αποτρεπτικά στο να βιώσει κανείς την συνολική εμπειρία της περιήγησης και της περιπλάνησης μέσα στο τοπίο.

Οι υποστηρικτικές χρήσεις των λουόμενων όπως τα αποδυτήρια και οι χώροι υγιεινής έχουν περιοριστεί σε ένα μικρό κομμάτι της λίμνης ενώ το μεγαλύτερο μέρος καλύπτει το πολυτελές αναψυκτήριο και το εστιατόριο. Σύγχρονα τραπεζοκαθίσματα   και απρόσωπες αστικές διαμορφώσεις συγκροτούν ένα ελιτίστικο παραθεριστικό σκηνικό μέσα σε ένα κατά τα άλλα γεωλογικό φυσικό γέννημα.

Την όλη τουριστική ψυχαγωγική εμπειρία έρχεται να ολοκληρώσει η μανιώδης παράταξη από ομπρέλες ξαπλώστρες και τραπεζοκαθίσματα στην όχθη της λίμνης η οποία έχει μετατραπεί σε ένα ξύλινο κατάστρωμα. Η κατανυκτική ατμόσφαιρα του φυσικού φαινομένου επισκιάζεται από την εμπορευματοποίηση του τοπίου. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της λίμνης έχει υποστεί αλλοίωση με έναν βίαιο τρόπο δημιουργώντας την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε μια οργανωμένη πολυτελή πλαζ.

Επιπλέον αξίζει να σημειωθεί ο κατακερματισμός του συνόλου  της λίμνης σε ζώνες οι οποίες είναι επισκέψιμες έναντι συγκεκριμένου αντίτιμου ανάλογα με τις υπηρεσίες που παρέχονται. Όσο πιο ιδιωτικές στιγμές επιθυμεί κανείς τόσο αυξάνεται το κόστος.
Η πρωταρχική εμπειρία της ελεύθερης κίνησης και του βιώματος του κήπου έχει περιοριστεί σε συγκεκριμένους τόπους παραμονής και ζώνες κίνησης. Οι διαθέσιμες επιλογές είναι είτε να παραμείνει κανείς στο αναψυκτήριο της λίμνης ως απλός επισκέπτης είτε να του επιτραπεί η είσοδος στην όχθη και τη χρήση του ιαματικού νερού έναντι αντίτιμου.

Μέσα στο χώρο πια του καταστρώματος μπορεί κανείς ανάλογα με το βαλάντιο που διαθέτει να επιλέξει ανάμεσα στα διαφορετικού ύφους τραπεζοκαθίσματα που βρίσκονται διάσπαρτα στο χώρο. Το κομμάτι που θα κοστίσει περισσότερο για την παραμονή κάποιου εκεί με σκοπό την χαλάρωση είναι αυτό του ιδιωτικού κήπου που βρίσκεται κοντά στην είσοδο της λίμνης. Η χρήση του χώρου είναι αυστηρά  περιορισμένη στους ανάλογους πελάτες.

Ως συνέπεια όλων των παραπάνω γίνεται προφανής η όχι και τόσο επιδέξια αξιοποίηση του τόπου ως έναν κατεξοχήν ιαματικό προορισμό. Είναι έκδηλη η αδυναμία του να κατανοηθεί από τους αρμόδιους η ιδιαιτερότητα του τοπίου και η συνετή αξιοποίηση του με πρωταρχικό μέλημα την παροχή μιας ολοκληρωμένης λουτρικής εμπειρίας. Ο υφιστάμενος σχεδιασμός του συνόλου αδυνατεί να ανταποκριθεί και να συγχρονιστεί με τον  τρόπο που δύναται να κατοικηθεί το φυσικό τοπίο καθώς και να αφουγκραστεί τις συνεχώς μεταβαλλόμενες  ανάγκες  του σύγχρονου τουρισμού.  

 
Επιρροές
Αρχαία & Σύγχρονα Παραδείγματα Λουτρών
 
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΛΟΥΤΡΩΝ
 
Στο στάδιο της αναζήτησης και  της έρευνας μελετήθηκαν παραδείγματα ρωμαϊκών λουτρών αλλά και σύγχρονων παραδειγμάτων λουτρικών εγκαταστάσεων προκειμένου να διαμορφωθεί μία πλήρης εικόνα για την έννοια του λουτρού ως τελετουργία, τον τρόπο λειτουργίας των λουτρικών εγκαταστάσεων, τις αναγκαίες χρήσεις που ενσωματώνονται σε ένα λουτρικό κτιριακό κέλυφος καθώς και η σχέση αυτών με το περιβάλλον στο οποίο τοποθετούνται.

Κατά τη μελέτη των Ρωμαϊκών λουτρών έγινε αντιληπτός ο τρόπος συγκρότησης  των λουτρικών χρήσεων καθώς και  το πέρασμα των χρηστών από το έναν χώρο στον άλλον. Στα παραδείγματα των λουτρών του Καρακάλλα και του Διοκλητιανού γίνεται σαφής η διάταξη των χρήσεων μέσα σε ένα αυστηρά καθορισμένο ορθογωνικό χώρο. Οι τυπικές ρωμαϊκές κατόψεις λουτρών παραπέμπουν σχηματικά σε αυτό ενός περίκλειστου κήπου. Οι κύριες λουτρικές χρήσεις και οι πισίνες τοποθετούνται κεντρικά στον πυρήνα του συγκροτήματος ενώ περιμετρικά στα τοιχώματα τοποθετούνται οι βοηθητικές και δευτερεύουσες χρήσεις καθώς και χρήσεις ψυχαγωγίας. Μεταξύ των δύο μεσολαβεί ένας κήπος, ένας περίπατος, η ενδιάμεση κίνηση ανάμεσα σε δύο κλειστά σημεία. Αποτελεί την εναλλαγή από το κλειστό στο ανοιχτό και αντίστροφα.

Μελετώντας κανείς τις κατόψεις των συγκροτημάτων μπορεί συνειρμικά να φέρει στο μυαλό του την αρχέτυπη εικόνα ενός περικλείει στου κήπου με σαφή περιμετρικά όρια, το φυσικό στοιχείο και κεντροβαρικά την ύπαρξη του στοιχείου του νερού. Φέρουν έτσι συμβολικά την ιδέα του περίκλειστου κήπου συνυφασμένο με τον κήπο της Εδέμ. Στη συνέχεια μελετώντας κανείς νεότερες κατόψεις λουτρών και συγκεκριμένα στο Μπαθ της Αγγλίας, μπορεί να διακρίνει κάποιο βαθμό ελευθερίας στην συγκρότηση των χώρων. Διατηρώντας σχήματα και βασικούς άξονες καταργείται η ιδέα του περίκλειστου, τα σαφή όρια εξαφανίζονται. Το περίγραμμα διασπάται συνθέτοντας μία πιο ελεύθερη διάταξη των χρήσεων στο χώρο.

Περνώντας σε σύγχρονα παραδείγματα λουτρών όπως το ThermeVals του PeterZumthor και  το Swimmingpools του AlvaroSiza είναι εύληπτες χωρικές ποιότητες αρχαιότερων παραδειγμάτων. Στην περίπτωση του Zumthor,o αρχιτέκτονας φαίνεται να διατηρεί την ιδέα ενός υδάτινου πυρήνα γύρω από από τον οποίο οργανώνονται όλες οι δευτερεύουσες υποστηρικτικές χρήσεις. Η συνθετική του πρόταση ενισχύει το στοιχείο της περιήγησης, της ανακάλυψης και της έκπληξης ενώ μέσω των υλικών και του τρόπου που εισάγει το φως από σχισμές μέσα στο χώρο δημιουργεί  μια ατμόσφαιρα μυστηριακή η οποία χαλαρώνει και αποσυμπιέζει τον επισκέπτη. Δημιουργεί την αίσθηση μιας υδάτινης σπηλιάς αφυπνίζοντας έτσι αρχέγονα ένστικτα. 

Στην περίπτωση του Alvaro Siza έχουμε λουτρικές εγκαταστάσεις οι οποίες συνδιαλέγονται με το θαλασσινό νερό και την ακτογραμμή. Συνθετικά διακρίνει κανείς έναν επιμήκη άξονα κίνησης, μια γραμμική πορεία η οποία παραλαμβάνει εκατέρωθεν τις διάφορες χρήσεις .Όσο πλησιάζει προς το νερό η σύνθεση διακρίνεται από μία ελευθερία. Κομμάτια αποκολλιούνται από την αυστηρή ευθεία γεφυρώνοντας έτσι επιδέξια το οργανικό στοιχείο του νερού με την ύπαρξη του οδικού άξονα παράλληλα με τον κύριο άξονα των εγκαταστάσεων και την ανθρώπινη επέμβαση. Οι πισίνες του Siza φαντάζουν ως φυσικές διαβρώσεις του νερού κατά μήκος της ακτογραμμής.

 
Ο ΠΕΡΙΚΛΕΙΣΤΟΣ ΚΗΠΟΣ
Ο περίκλειστος κήπος , ή  αλλιώς είναι ευρέως διαδεδομένο hortusconclusus είναι ένα μέρος όπου η αρχιτεκτονική και το τοπίο έρχονται σ ’επαφή .Έχει μια μακρά και ποικίλη ιστορία , που ξεκινάει από τον πρώιμο παραδεισένιο κήπο και το μοναστήρι, τον βοτανικό κήπο και giardinisegreto , τον κήπο της κουζίνας και ως στάδιο για κοινωνική επίδειξη. Ο κλειστός κήπος συνέχισε να εξελίσσεται στις διάφορες σύγχρονες μορφές του, αποτελώντας το καταφύγιο της πόλης, το λυτρωτικό κήπο, το αποδομημένο κτίριο. Καθώς η συνειδητοποίηση της κλιματικής αλλαγής γίνεται όλο και πιο σημαντική, ο κλειστός κήπος , που μπορεί να μεσολαβεί τόσο αποτελεσματικά μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, παρέχει ευκαιρίες για βιώσιμο σχεδιασμό και στενότερη επαφή με το φυσικό τοπίο.

Από τον ορισμό του κιόλας η ταυτότητά του παραμένει διφορούμενη. Ο περίκλειστος κήπος αποτελεί ένα υπαίθριο δωμάτιο , ή ένα αιχμαλωτισμένο τοπίο, είναι αρχιτεκτονική ή κήπος; Το ερώτημα αυτό   επιχειρεί να γεφυρώσει   η σχεδιαστική πρόταση της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Παρατηρώντας κανείς την μορφολογία της λίμνης της Βουλιαγμένης εύκολα διακρίνει τα φυσικά όρια της. Τα βραχώδη όρια περιμετρικά της  κοιλότητας δημιουργούν  την αίσθηση ενός περίκλειστου κήπου.  Ενός προστατευμένου και ελεγχόμενου  φυσικού περιβάλλοντος με όλες τις ποιότητες εντός του, ,οι οποίες δημιουργούν την αίσθηση όταν κινείται κανείς ενός περίπατου μέσα σε έναν κήπο. Βλάστηση , μονοπάτια, οπτικές φυγές, το στοιχείο της έκπληξης και της ανακάλυψης καθώς και την αβίαστη και συνεχόμενη μέσα στον κήπο είναι κάποια από τα στοιχείαπου τα οποία προσπαθεί να ενισχύσει η αρχιτεκτονική πρόταση.

Το γεγονός ότι πολύ μεγάλο μέρος του φυσικού τοπίου έχει καταπατηθεί κάνει εντονότερη την ανάγκη  να αποκατασταθεί αυτό το κενό αποδίδοντας πίσω στο τοπίο της λίμνης το χαμένο της κομμάτι. Να αποκαταστήσει την ταυτότητα του τόπου και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον φιλικό προς το ανθρώπινο στοιχείο. Να εντάξει την αρχιτεκτονική μέσα στο μορφολογικό χαρακτήρα του τόπου και να δημιουργήσει την εντύπωση ενός ανοιχτού στο φυσικό τοπίο δωματίου.

 
ΦΥΣΙΚΕΣ ΔΙΑΒΡΩΣΕΙΣ
 

Ο τρόπος δημιουργίας  της  λίμνης, η διάβρωση της οροφής του σπηλαίου καθώς και η σύνδεση της περιοχής της Βουλιαγμένης με την ύπαρξη αλυκών στην περιοχή οδήγησε την έρευνα στη μελέτη γεωλογικών φαινομένων και  συγκεκριμένα  στη διερεύνηση των φυσικά διαβρωμένων τοπίων. Αλυκές και φυσικές λίμνες αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για την  σχεδιαστική διαδικασία. Η μελέτη των σχηματισμών  και των μοτίβων που δημιουργεί η διαβρωτική επαφή της ακτής με το νερό  επηρέασε τόσο το σύνολο της συνθετικής πρότασης όσο και τη σχεδιαστική προσέγγιση των επιμέρους στοιχείων του κτιριακού συνόλου.

Οι ιαματικές πισίνες που διαχέονται γύρω από τον κεντρικό άξονα της σύνθεσης  επηρεάστηκαν σημαντικά  από τους φυσικούς γεωλογικούς σχηματισμούς  που παρατηρούνται σε περιοχές  όπως τις αλυκές  στο νησί Γκότζο της Μάλτας  και το Figureeightpools στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας

Στόχος ήταν οι ιαματικές πισίνες των λουτρών να προσεγγίζουν τους φυσικούς σχηματισμούς και τον χαρακτήρα του περιβάλλοντος της λίμνης. Σχήματα τα οποία φαντάζουν οικία σε περιβάλλοντα διαμορφωμένα από την δύναμη των στοιχείων της φύσης, κάνοντας έτσι την ανθρώπινη επέμβαση όσο το δυνατόν έτσι την ανθρώπινη επέμβαση όσο το δυνατόν λιγότερο παρεμβατική και και επικρατούσα.

 
Προσχέδια-Αναζητήσεις
 
H ΠΡΟΤΑΣΗ
 

Η νέα σχεδιαστική πρόταση επιχειρεί σε πρώτο επίπεδο να δημιουργήσει  κτιριακές υποδομές ικανές να ανταποκριθούν τόσο στις ανάγκες του ιαματικού τουρισμού στη λίμνη της Βουλιαγμένης αποκαθιστώντας τη σύνδεση μεταξύ φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος συμβάλλοντας  έτσι σε μία ολοκληρωμένη λουτρική εμπειρία. Σε δεύτερο επίπεδο επιχειρεί να αναδείξει τις ποιότητες της μορφολογίας της οι οποίες την καθιστούν έναν φυσικό περίκλειστο κήπο. Σε αντίθεση με το υφιστάμενο εσωστρεφές κτιριακό κέλυφος του υφιστάμενου υδροθεραπευτηρίου προτείνει ένα πορώδες αποσπασματικό κτιριακό κέλυφος το οποίο συγκροτείται από επιμέρους κτιριακές μονάδες τις οποίες συνενώνει ένας ημιυπαίθριος διάδρομος. Ενδιάμεσοι  στεγασμένοι και ανοιχτοί χώροι δημόσιες και ιδιωτικές πισίνες κλειστά και ανοιχτά σημεία καθώς και η ύπαρξη διαφορετικών εισόδων στοχεύουν στην ένταξη του δομημένου στοιχείο στο φυσικό περιβάλλον της λίμνης και την αξιοποίηση του περιβάλλοντος χώρου και της φύτευσης.Ο τουριστικός χαρακτήρας της περιοχής της Βουλιαγμένης καθώς ο ελληνικός παραθεριστικός τρόπος ζωής επηρέασε σημαντικά τη σχεδιαστική πορεία της πρότασης.

 
Η ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
 

 

Το σύνολο των νέων λουτρικών εγκαταστάσεων διασπάται σε δύο υποσύνολα το ένα εντός της λίμνης και το άλλο στο παραλιακό μέτωπο. Η σύνδεση των δύο γίνεται  υπογείως στο επίπεδο της λίμνης παράλληλα με την υφιστάμενη γέφυρα. Οι δύο επιμέρους όγκοι λειτουργούν τόσο συμπληρωματικά όσο και ανεξάρτητα. Η επέμβαση στο παραλιακό μέτωπο λειτουργεί σαν εκτόνωση του εσωτερικού της λίμνης ενώ συνδέει το ιαματικό νερό της λίμνης με το θαλασσινό νερό προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο μια ολοκληρωμένη λουτρική εμπειρία στον επισκέπτη.

Το κτιριακό κέλυφος στο παραλιακό κομμάτι λειτουργεί επιπλέον ως συνδετικός κρίκος, ως ένα άμεσο πέρασμα από το παραλιακό μέτωπο στο εσωτερικό της λίμνης, ως μία δεύτερη είσοδος. Αποτελεί μια φυσική πορείας για κάποιον ο οποίος κινείται κατά μήκος της ακτογραμμής.

Η επέμβαση στο κομμάτι της θάλασσας μπορεί να προσδιοριστεί είτε ως το σημείο εκκίνησης για να εισέλθει κανείς στην κοιλότητα της λίμνης είτε ως το καταληκτικό σημείο εκτόνωσης του εσωτερικού προς τη θάλασσα. Το ιαματικό νερό περνάει από το εσωτερικό της λίμνης στις πισίνες που έχουν σχηματιστεί στο παραλιακό κομμάτι.

Η χρήση τους  απευθύνεται τόσο στους λουόμενους που βρίσκονται στις γύρω παραλίες  στο παραλιακό μέτωπο είτε στους λουόμενους εντός της λίμνης. Ο επιμήκης άξονας της σύνθεσης συγκροτεί μια στοά, έναν άξονα κίνησης από τη θάλασσα προς. Οι χρήσεις που παραλαμβάνει το κομμάτι αυτό περιορίζονται στις αναγκαίες για τη λουτρική διαδικασία. Χώροι υγιεινής, εξωτερικά ντους, αποδυτήρια χώρος φύλαξης και πληροφόρησης καθώς και ο επιμήκης ημιυπαίθριος στεγασμένος χώρος συντελούν στο να εξυπηρετούν τις ανάγκες των χρηστών.

Το κομμάτι εντός της λίμνης ακολουθεί συνθετικά το πρώτο μέρος, αυτό του παραλιακού μετώπου ενώ εδράζεται με κάποιες μικρές αποκλίσεις στα ίχνη του υφιστάμενου υδροθεραπευτηρίου έτσι ώστε να περιοριστεί το αποτύπωμα του στο φυσικό τοπίο της λίμνης και του περιβάλλοντα χώρου. Ένας μεγάλος στεγασμένος άξονας κίνησης γύρω από τον οποίο οργανώνονται οι χρήσεις των λουτρών.

Σε επιμέρους αποσπασματικούς όγκους χωροθετούνται οι διαφορετικές λειτουργείς όπως οι ιαματικές πισίνες ανοιχτές και κλειστές ,χώροι υγιεινής, χώροι χαλάρωσης, και δευτερεύουσες βοηθητικές χρήσεις. Στην πορεία της κίνησης  μπορεί κανείς να ανακαλύπτει ενδιάμεσα στεγασμένα σημεία στάσης και παρατήρησης.

Η εναλλαγή των κλειστών και ανοιχτών χώρων καθώς και η δημιουργία οπτικών φυγών και θεάσεων και η ένταξη του φυσικού περιβάλλοντος στο δομημένο στοιχείο στοχεύει στο να ενισχύει την αίσθηση της ανακάλυψης, της έκπληξης για τον επισκέπτη. Το νέο κτιριακό κέλυφος προσπαθεί να φέρει νοητικά και σχεδιαστικά τις ίδιες τις χωρικές ποιότητες που χαρακτηρίζουν την γεωμορφολογία της λίμνης. Σκοτάδι και φως, κλειστό και ανοιχτό είναι μόνο μερικές από τις έννοιες που διαπερνούν το σύνολο της συνθετικής πρότασης.

Σε μικρή απόσταση από το κυρίως σώμα των εγκαταστάσεων προς τη λίμνη τοποθετείται το αναψυκτήριο ώστε να εξυπηρετεί τους επισκέπτες χωρίς να προσπαθεί να επιβληθεί ή να επικρατήσει του περιβάλλοντός του.

Η νέα διαμόρφωση στο όριο του νερού επιχειρεί να αφομοιώσει της ποιότητες μίας φυσικής όχθης  και να ενισχύσει τη βιωματική της χρήσης από τους λουόμενους.Η διαμόρφωση ποικίλων εξεδρών λειτουργούν ως διαδραστικά σημεία χαλάρωσης και παρατήρησης  ενώ σχεδιαστικά παραπέμπουν συνειρμικά σε κομμάτια βράχων τα οποία ισορροπούν ανάμεσα σε στεριά και νερό.
 

 
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΦΥΤΕΥΣΗ - Ο ΚΗΠΟΣ
 
Η νέα σχεδιαστική πρόταση σε δεύτερο επίπεδο στοχεύει στην αξιοποίηση του περιβάλλοντα χώρου της λίμνης και στην ανάδειξή του ως έναν φυσικό περίκλειστο κήπο ο οποίος πέρα από τη συμπληρωματική του λειτουργία ως αναπόσπαστο κομμάτι των κτιριακών υποδομών και της λουτρικής εμπειρίας θα αποτελεί και έναν αυτοτελή ανεξάρτητο κήπο με σκοπό την χαλάρωση και την πνευματική ανάταση του επισκέπτη. Για το λόγο αυτό προτείνεται φύτευση η οποία ευδοκιμεί στις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής και στο ελληνικό φυσικό τοπίο συγκροτώντας ένα υπαίθριο δωμάτιο, έναν κήπο που θα εναρμονίζεται με το περιβάλλον γύρω του. Ένας κήπος που θα περιλαμβάνει δέντρα, θάμνους χαμηλής ανάπτυξης, αναρριχώμενα,  καλλωπιστικά φυτά τόσο πολυετή όσο και εποχιακά, δημιουργώντας έτσι  ένα φυσικό περιβάλλον που θα  ακολουθεί τον κύκλο και τις αποχρώσεις των εποχών, μεταφέροντας έτσι το φυσικό εξωτερικό περιβάλλον στο εσωτερικό της λίμνης. Στόχος είναι μέσω του κήπου και της φύτευσης είναι  να αποκατασταθεί το υφιστάμενο τμήμα της λίμνης το οποίο έχει διαταραχθεί  για την στάθμευση των οχημάτων, και να συνδέσει με φυσικό τρόπο τις λουτρικές εγκαταστάσεις με το κομμάτι της λίμνης  μία σύνδεση που δεν υφίσταται στην παρούσα κατάσταση.
 

ΥΛΙΚΟΤΗΤΑ - ΔΑΠΕΔΑ
 
Ο τρόπος σχηματισμού του της λίμνης η γεωμορφολoγία της  καθώς και το έντονα γαιώδες περιβάλλον της έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην επιλογή των υλικών.

Ακατέργαστο συμπιεσμένο χώμα (rammedearth) για το κυρίως σώμα των λουτρικών υποδομών, μπετόν για τη βάση έδρασης  και για το δώμα του κελύφους και ξύλο για τις πέργκολες των ενδιάμεσων στεγασμένων χώρων είναι τα υλικά που επελέγησαν έτσι ώστε σε πρώτο επίπεδο το κτιριακό κέλυφος να στέκεται με σεβασμό στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της λίμνης και επιπλέον να μειώσει την ενέργεια και το κόστος της κατασκευής του.

Στον περιβάλλοντα χώρο της λίμνης και στις συνδέσεις του κτιρίου με το γύρω περιβάλλον προτείνονται δαπεδοστρώσεις από φυσικά υλικά όπως τραβερτίνο και πατημένο χώμα ενώ για το υδάτινο όριο της λίμνης προτείνεται διαμόρφωση με τη χρήση  ξύλου και μάρμαρο. Τα υλικά αυτά χαρακτηρίζονται ως φυσικά και δεν επηρεάζουν μακροπρόθεσμα το φυσικό τοπίο καθώς και την σύσταση των ιαματικών υδάτων της λίμνης.
 
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 
Στόχος της διπλωματικής εργασίας ήταν σε πρώτο στάδιο μέσα από την έρευνα του τόπου της επέμβασης να αναγνωριστούν οι ποιότητες και η ξεχωριστή μορφολογική σύνθεση του τοπίου της λίμνης, η ανάγνωση της  ευρύτερης περιοχής της Βουλιαγμένης και οι συνδέσεις με αυτήν , να διερευνηθούν οι παράγοντες και ο βαθμός αλλοίωσης που έχει υποστεί η λίμνη στην πάροδο των χρόνων και να διαμορφωθεί μία νέα αρχιτεκτονική και σχεδιαστική συνθήκη  η οποία θα εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες του συνεχούς αυξανόμενου ιαματικού τουρισμού και των επισκεπτών ενώ παράλληλα το δομημένο περιβάλλον θα ενσωματώνεται με σεβασμό στο ιδιαίτερο φυσικό τοπίο  και τη βλάστηση της λίμνης ενώ το σύνολο του σχεδιασμού θα ενισχύει την ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει από αρχαιοτάτων χρόνων τη λουτρική διαδικασία. Η συνολική σχεδιαστική πρόταση στοχεύει να αποφορτίσει την λίμνη από τον τουριστικό χαρακτήρα της χαρακτήρα και να αναδείξει τα ιδιαίτερα φυσικά της στοιχεία.

Κατά την ανάγνωση των ποιοτήτων του τόπου έγιναν αμέσως αντιληπτά τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσδίδουν στο φυσικό περιβάλλον της τα ουσιώδη χαρακτηριστικά  που διέπουν τον ορισμό του αρχέτυπου περίκλειστου κήπου. Τα φυσικά όρια της κοιλότητας  δημιουργούν την αίσθηση ενός ελεγχόμενου φυσικού περιβάλλοντος στοιχείο συνυφασμένο με το περιβάλλον ενός κήπου. Η έντονη βλάστηση σε συνδυασμό με τα μονοπάτια και τις διαφορετικές διαδρομές ενισχύουν το στοιχείο της έκπληξης και της ανακάλυψης όπως σε ένα κήπο. Τα στοιχεία αυτά θέτει ως στόχο να ενισχύσει και να αναδιαμορφώσει η νέα σχεδιαστική συνθήκη. Πέρα από τον ιαματικό χαρακτήρα.

Στη συνέχεια μέσα από την αρχιτεκτονική πρόταση των νέων λουτρικών εγκαταστάσεων να αποδοθεί ο αρχικός ιαματικός χαρακτήρας της λίμνης, και να επουλωθεί όσο αυτό είναι εφικτό το φυσικό τοπίο του κήπου.

Η πρόταση στο σύνολό της στοχεύει στη δημιουργία ενός δομημένου περιβάλλοντος ανοιχτού πρoς το φυσικό τοπίο. Την δημιουργία αποσπασματικών θραυσματικών κτιριακών όγκων οι οποίοι ενσωματώνονται στο περιβάλλον της λίμνης και περικλείουν κομμάτια φύτευσης και βλάστησης του κήπου. Στοχεύει στο να δημιουργηθεί στο σύνολο του ένα περιβάλλον όπου ο χρήστης να αντιλαμβάνεται φυσικό και δομημένο περιβάλλον ως μία ολότητα ,μια αδιάκοπη συνέχεια όπου το ένα τροφοδοτεί και συμπληρώνει το άλλο.
 

ABSTRACT

 
In the context of the ever-increasing thermal spa tourism in Greece, the need for the utilization and modernization of the spa facilities and the imprint of the building infrastructure on the natural landscape, this thesis proposes the re-utilization of the thermal springs of Lake Vouliagmeni with the  creation of new spa facilities and the redesign of the surrounding area so that the entire infrastructure offers an integrated spatial experience to the bathers and the utilization of the lake as a whole.

The thermal properties of the lake, its special natural beauty and its geographical location attract thousands of visitors. It is the nearest thermal spring in Attica and a rare geological phenomenon.

In contrast to the existing facilities and the countless alterations that the surrounding area has suffered over the years within the lake, the new proposal seeks to heal and restore spatially, through the buildings and the redesign of the surrounding area, the commercial and tourist encroachment on the natural landscape. The new buildings, influenced by the Greek landscape, the holiday lifestyle on the islands and the morphology and formation of the lake as a geological phenon, function as an extension of the natural landscape, discreetly serving the
needs of visitors.
 
The architectural proposal has as its main axis the creation of a continuous movement from the waterfront on the outside of the lake to the inside of the lake through two separate building volumes connected by an underground passage. It attempts to conceptually unite on a first level two different spatial qualities, the enclosed and introverted inside the lake with the opening to the landscape and the extrovertedness offered by the waterfront. This design move on a practical level aims to connect the different water qualities, the thermal water in the interior with the
 

 
CONCLUSIONS
 
The aim of the thesis was, in a first stage, through the research of the intervention site, to identify the qualities and the distinct morphological composition of the landscape of the lake, the reading of the wider area of Vouliagmeni and the connections with it, to investigate the factors and the degree of alteration that the lake has undergone over the years and to formulate a new architectural and design condition that will serve the basic needs of the ever-increasing spa tourism and visitors, while at the same time the structure of the lake will be improved.

In reading the qualities of the site, the characteristics of the site became immediately apparent, which give the natural environment the essential characteristics that underlie the definition of the archetypal enclosed garden.The natural boundaries of the cavity create the sense of a controlled natural environment, an element inherent to the environment of a garden.The intense vegetation combined with the paths and the different routes enhance the element of surprise and discovery as in a garden.These elements aim to enhance the natural environment of the site and to create a sense of a controlled natural environment.The natural boundaries of the cavity create the sense of a controlled natural environment, an element inherent to the environment of a garden.The intense vegetation combined with the paths and the different routes enhance the element of surprise and discovery as in a garden.These elements aim to enhance the sense of a controlled natural environment. 

Then, through the architectural proposal of the new bathing facilities, to render the original healing character of the lake, and to heal as much as possible the natural landscape of the garden.

The proposal as a whole aims to create a built environment open to the natural landscape.The creation of fragmentary thauristic building volumes that are integrated into the lake environment and enclose parts of the planting and vegetation of the garden.It aims to create an environment where the user perceives the natural and built environment as a whole, an uninterrupted continuum where one feeds and complements the other.