Διπλωματική: THE KAPANI TRANSCRIPTS
Φοιτήτρια: Τάνια Νεοχωρίτη
Επιβλέπων: Κωνσταντίνα
Καλαρά
Σχολή: ΑΠΘ, 2021
κεντρική
ιδέα
Η εργασία αφορά την
δημιουργία μιας σειράς αστικών επεμβάσεων μικρής και μεσαίας κλίμακας, στο
εσωτερικό της αγοράς Βλάλη. Οι επεμβάσεις αυτές στοχεύουν
στην αναβίωση-υπενθύμιση, ορισμένων καθημερινών δραστηριοτήτων, συνηθειών αλλά
και ποιοτήτων της αστικής ζωής που έχουν, στην σύγχρονη περίοδο, εξαφανιστεί.
Μέσω της διαλεκτικής μεταξύ των στοιχείων του παρελθόντος και των χώρων του
παρόντος, επιχειρείται να διαλυθεί η
μεταξύ τους απόσταση και να γίνει μεταγραφή τους στο τώρα, με το κοινό να
καλείται να αναβιώσει την εμπειρία των χώρων αυτών προκειμένου να εξάγει
ορισμένα συμπεράσματα για την λειτουργία τους και την διαφορετική αντιμετώπιση
τους μέσα στα πλαίσια της σύγχρονης πόλης.
το
καπάνι
Η επιλογή της αγοράς
Βλάλη για την τοποθέτηση των παρεμβάσεων σχετίζεται έντονα με την βαρύτητα του
ρόλου της, ως αστική ημι-υπαίθρια αγορά, τόσο στον δημόσιο χώρο όσο και στην
ίδια την αστική καθημερινότητα. Η λειτουργία της με την
λογική παλιών αγορών, τα παζάρια, οι φωνές,
οι πάγκοι, η προσέλκυση των πελατών,
η προσφορά δοκιμών, της προσδίδουν έναν έντονο καλτ χαρακτήρα
εμπλουτίζοντας την ατμόσφαιρά της με ένταση, κάτι που ενισχύει την βιωματική
εμπειρία των επισκεπτών
ενεργοποιώντας την ανάγκη για
περιπλάνηση, εξερεύνηση, δημιουργία φανταστικών σεναρίων και εικόνων.
αφηγηματικές
διαδρομές περιπλάνησης
Το σύνολο των
παρεμβάσεων παρουσιάζεται στο κοινό μέσω μιας αφηγηματικής διαδρομής.. Πάνω
σε αυτή τοποθετείται μια σειρά
αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων. Η κάθε παρέμβαση συνδέεται με έναν χαρακτήρα και
ένα επεισόδιο. Τα επεισόδια, αποτελούν αστικές, απρόσμενες συγκρούσεις και
συναντήσεις ατόμων, χώρων και
αντικειμένων, μέσα στα όρια της αγοράς. Κάθε επεισόδιο συνδέεται με μια δραστηριότητα,
ένα αντικείμενο, μια διαδικασία του παρελθόντος που επανεγγράφεται στο παρόν.
Σκοπός της αφήγησης είναι, μέσω της πλοκής
της να προκαλέσει τον αναγνώστη
να επισκεφθεί την αγορά και να ακολουθήσει την διαδρομή που αυτή υποδεικνύει,
ακολουθώντας την πιστά ή μετατρέποντας την ανάλογα με τις δικές του επιθυμίες, προκειμένου
να εισαχθεί βιωματικά στην
αφήγηση.
Στόχος είναι,
μέσα από αυτές τις αφηγηματικές
διαδρομές εξερεύνησης, αρχιτεκτονικές ποιότητες του παρελθόντος ( που λόγω της παραμέλησης τους δεν είναι τόσο εμφανείς και συνήθως
παραμελούνται) να συνδυαστούν με αντικείμενα και δραστηριότητες δημιουργώντας
μια επανερμηνεία των παλαιότερων αποσπασμάτων μέσω της σύγχρονης προσέγγισής
τους.
η
αναπαράσταση
Η δημιουργία
αρχιτεκτονικής αφήγησης, ως μορφή αρχιτεκτονικής αναπαράστασης επιχειρεί την επικοινωνία όλων
αυτών των γεγονότων, βιωμάτων,
δραστηριοτήτων, τα οποία σχετίζονται με
τον χώρο και αποτελούν την ουσιαστική αλληλεπίδραση των ατόμων με αυτόν. Με την εικονοποίηση της εμπειρίας
γίνεται προσπάθεια να κατανοηθούν καλύτερα τα βασικά χαρακτηριστικά και όρια
του χώρου και των δραστηριοτήτων. Τα επεισόδια αποτελούν τον διαμεσολαβητή
μεταξύ αρχιτεκτονικού σχεδίου και πραγματικότητας, ενός είδους εργαλείο που
διευκολύνει την κατανόηση του χώρου και
των ιδιοτήτων όπου αποδίδονται σε αυτόν από το κοινό, χωρίς να έχει απαραίτητα
αλληλοεπιδράσει σε πραγματικό χώρο και χρόνο με το έργο. Συμβολικά στοιχεία
χρησιμοποιούνται επίσης, προκειμένου να
υπάρξει συνειρμική αναφορά των νοημάτων.
Με την τοποθέτηση
δράσης και χαρακτήρων στην αναπαράσταση, η αφήγηση μεταφέρει τα πιθανά βιώματα
στον χώρο εμπλουτίζοντάς τον και
δημιουργώντας την γέφυρα επικοινωνίας με την πραγματικότητα ακόμα και μέσω
θεωρητικών και άυλων προσεγγίσεων.
Λειτουργίες, χαρακτήρες και δράσεις συμμετέχουν, μαζί με τα αρχιτεκτονικά
εργαλεία, στην δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης αφήγησης είτε μέσω της χρήσης
του φανταστικού για προσέλκυση ενδιαφέροντος είτε μέσω της ταύτισης με τους
δέκτες.
cabinets of curiosities ή αλλιωσ θάλαμοι των
θαυμάτων
Mετακινούμενα, υβριδικά cabinets of curiosities
επιλέγονται να τοποθετηθούν μέσα στον χώρο
του καπανιού. Πρόκειται για μετακινούμενες μονάδες που λειτουργούν ως χώροι παρατήρησης αντικειμένων
αλλά και ως χώροι εμπορικοί. Μπορούν είτε να συνδεθούν στο κεντρικό κτήριο,
ωστόσο λειτουργούν και ανεξάρτητα, ελεύθερα κινούμενα στον χώρο ή σταθμευμένα
σε συγκεκριμένα σημεία στάσης προσφέροντας προς παρατήρηση αλλά και χρήση ένα
σύνολο συλλογών που σχετίζονται με δραστηριότητες και χώρους
που έχουν ξεχαστεί.
Οι συλλογές αντικειμένων
που τοποθετούνται στο εσωτερικό των καμπινών αποσκοπούν, μέσω της
τοποθέτησής τους, να δώσουν στις καμπίνες
την λειτουργία "αποθήκης υπερ-συνδέσμων" που μέσω της αλυσιδωτής συσχέτισης του ενός
αντικειμένου με το επόμενο επιχειρεί να διαμορφώσει στο μυαλό του επισκέπτη μια ολοκληρωμένη αίσθηση ενός
βιώματος, μιας ανάμνησης, μιας ατμόσφαιρας, χωρίς να μιμείται ή να διαμορφώνει
καν ολοκληρωμένα τον χώρο τοποθέτησης της εμπειρίας. Η επιλογή και ταξινόμηση
των αντικειμένων με συγκεκριμένο τρόπο επιχειρεί να δημιουργήσει μια έκθεση "οπτικών συσχετισμών" η οποία μεταγράφει την λειτουργία
των θαλάμων των θαυμάτων στο παρόν.
εγκιβωτισμοσ
Η παρουσίαση των
επεμβάσεων, εντάσσεται στα πλαίσια ανάγνωσης του συνοδευτικού κειμένου με τίτλο
« εγκιβωτισμός». Μια διαδρομή περιπλάνησης-παρατήρησης της αγοράς,
συνδέεται με φανταστικά αφηγηματικά
επεισόδια διαδρομών στο
φανταστικό- μελλοντικό καπάνι, συνδυάζοντας την
υφιστάμενη κατάσταση, τους ανθρώπους, τους εμπόρους, τις ταμπέλες, τους ήχους,
τις φωνές με τους χαρακτήρες, τους
τόπους και τις ιστορίες τους.
Η χρήση του κειμένου,
επιχειρεί, εξερευνώντας τις διασυνδέσεις και τους παραλληλισμούς μεταξύ γλώσσας και χώρου και στοχεύοντας στην
ανταλλαγή σχεδιαστικών- συγγραφικών εργαλείων, να συμπληρώσει
πληροφορίες που παρέχονται μέσω των λοιπών στοιχείων αναπαράστασης και να
εμπλουτίσει την μεταφορά τόσο του χώρου
όσο και των γεγονότων.
Απόσπασμα κειμένου:
ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ
αρχή Βλάλη: η κρεαταγορά:
«ελάτε κορίτσια από εδώ» -σε
εμάς αναφέρεται
«ωπ ένας κιμάς, φρέσκος φρέσκος»
ο μπαλτάς σπάει κόκαλα και βρίσκει σε ξύλο. Δεν τον βλέπω αλλά ακούγεται σε όλη την στοά.
Τρία χτυπήματα και παύση. Σχεδόν μελωδικά. Σύνθεση που δημιουργείται από το τεμάχισμα των πτωμάτων.
τα νεκρά ζώα, ο ψυχρός φωτισμός και η μυρωδιά, με την συνοδεία της μελωδίας αυτής, κάνουν την ατμόσφαιρα σχεδόν ανυπόφορη.
Κεντρική Πλατεία:
η ωμότητα μετατρέπεται σε ηρεμία. Από τον πάγκο που πουλάει ελιές παίζει τέκνο.
episode 1: Το καφενείο, στο
κέντρο της πλατείας, μαζεύει τα απογεύματα όλους τους εμπόρους της αγοράς. Ο
ΨΑΡΑΣ πάντα επιλέγει να πιεί ελληνικό καφέ, που
συνοδεύεται από λουκούμι τριαντάφυλλο.
Ο ήχος από τα ζάρια εναλλάσσεται με αυτόν από τα πούλια, που κοπανάνε μετρώντας το ξύλινο
ταμπλό.
ΟΔΟΣ ΒΛΑΛΗ -σε μαρμάρινη πινακίδα δρόμου.
Σπανδώνη:
ένας παππούς με μάσκα ΠΑΟΚ περπατάει αργά δίπλα από δύο Αφρικανούς που τσακώνονται στα γαλλικά.
ΦΑΣΟΛΙΑ ΠΡΕΣΠΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΑΣ – ΤΡΙΑ ΘΑΥΜΑΣΤΙΚΑ
episode 2: Όταν ξεκινά να
σκοτεινιάζει, το θέατρο σκιών ξυπνά. Μπερντές με πολύχρωμα φωτάκια και ξύλινα
σκαμνιά γεμίζουν τον πεζόδρομο της Σπανδώνη ΤΟ ΠΑΙΔΙ επιλέγει και κάθεται στο
πιο ψηλό σκαμνί, κουνώντας τα πόδια του μπρος πίσω ανυπόμονα.
-Νιόνιο πως και από
εδώ?
-Γειά σου Καραγκιόζη
Σπανδώνη και Σολωμού:
Η κυρία που έχει το
βιβλιοπωλείο σηκώνει με δυσκολία το ρολό το οποίο βγάζει έναν οξύ
ανατριχιαστικό ήχο.
