Δ065.21 | Χώροι δημιουργικών δραστηριοτήτων και αναψυχής στην Σπάρτη

 

Διπλωματική: Χώροι δημιουργικών δραστηριοτήτων και αναψυχής στην Σπάρτη

Φοιτήτρια: Μανεσιώτη Γεωργία

Επιβλέπουσα: Λιάπη Αικατερίνη

Σχολή: Πανεπιστήμιο Πατρών, 2021

Η σύγχρονη πόλη της Σπάρτης περικυκλωμένη από έναν απέραντο ελαιώνα, τοποθετημένη δυτικά στην κοιλάδα του ποταμού Ευρώτα, ανάμεσα στον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα και φημισμένη για τις εύοσμες πορτοκαλιές ιδρύθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1834 και σχεδιάστηκε από τον Stauffert επάνω στην αρχαία πόλη. Η ύπαρξή της τελευταίας χρονολογείται ήδη από την προϊστορία. Η επέκταση του αστικού ιστού της Σπάρτης σε συνδυασμό με το ότι η νέα πόλη είναι δομημένη επάνω στην παλαιά φέρνει διαρκώς στην επιφάνεια αρχαιότητες. Στο πλήθος αρχαιοτήτων της Σπάρτης διακριτό ρόλο φαίνεται να κατέχουν τα ψηφιδωτά έργα τέχνης. 

Tο σημαντικό ενδεχόμενο ύπαρξης αρχαιοτήτων σε κάθε σημείο του αστικού ιστού και στην ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την διαμόρφωση της πρότασής μας.

Ο σχεδιασμός της πρότασης έχει βασιστεί σε τρεις βασικούς στόχους, οι οποίοι στο σύνολό τους, αποτελούν την κεντρική ιδέα της παρέμβασης. Πρώτο στόχο αποτελεί η ανάδειξη των χαρακτηριστικών στοιχείων της περιοχής, δηλαδή των αρχαιοτήτων, οι οποίες είναι μέρος του αστικού ιστού, των ελαιώνων και των πορτοκαλεώνων που περιβάλλουν την πόλη και της θέας του Ταϋγέτου. Δεύτερο στόχο αποτελεί η ενίσχυση της έννοιας  της φιλοξενίας. Τελευταίος στόχος και περισσότερο καθοριστικός για την σύνθεση της πρότασης, αποτελεί ο σεβασμός στην περιοχή που αναπτύσσεται η παρέμβαση. Παράλληλα, λαμβάνοντας  υπόψη μας, ότι μεγάλο μέρος της πρότασης μας απευθύνεται σε παιδιά, θέσαμε ορισμένα επιπρόσθετα κριτήρια. Αρχικά, κρίνουμε ότι, η θέση της παρέμβασης είναι αναγκαίο να είναι άμεσα προσβάσιμη, χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση αυτοκινήτου. Ταυτοχρόνως, ο τόπος παρέμβασης εκτιμούμε ότι πρέπει να απέχει από τους γρήγορους ρυθμούς της πόλης , όντας σε σημείο λιγότερο κεντρικό. Θεωρούμε ότι το σημείο της παρέμβασης πρέπει να είναι κοντά σε σημεία που επισημαίνουν στοιχεία που συνθέτουν  τη ταυτότητα της πόλης και τα έχουμε ξεχωρίσει.

Στο σημείο παρέμβασης υπάρχει πλήθος ελιόδεντρων διαφόρων ηλικιών, και φαίνεται να υπάρχουν ισορροπίες, οι οποίες διαμορφώνονται χρόνια. Με άξονα την πρόθεση μας να σεβαστούμε την περιοχή στην οποία παρεμβαίνουμε και την ανάδειξη των χαρακτηριστικών στοιχείων της πόλης, προχωρήσαμε με σκοπό την όσο το δυνατό μικρότερη διαταραχή των ισορροπιών που έχουν αναπτυχθεί στο σημείο. Έτσι ανατρέξαμε στην παλαιότερη αεροφωτογραφία της περιοχής στην οποία είχαμε δυνατότητα πρόσβασης και συγκρίνοντας τα χαρτογραφικά υπόβαθρα δημιουργήσαμε γενικές ομάδες κανάβων. Κατά συνέπεια, αποφασίσαμε να παρέμβουμε στα κενά που σχηματίζουν οι συστάδες των δένδρων και να ακολουθήσουμε τους άξονες που δημιουργούν οι κάναβοι φύτευσής τους.

Όσο αφορά το πρόγραμμα της πρότασης, προτείνουμε την δημιουργία χώρων δημιουργικών δραστηριοτήτων και αναψυχής, επιδιώκοντας οι κάτοικοι της Σπάρτης και οι επισκέπτες να έλθουν σε επαφή με την ίδια την πόλη. Συγχρόνως θεωρούμε ακόμα πιο εύστοχο η διαδικασία αυτή να γίνει αποδεκτή από το νεαρό και παιδικό πληθυσμό της πόλης, οι οποίοι αποτελούν το μέλλον της.

Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με  το σκέλος των δημιουργικών δραστηριοτήτων , η πρόταση προβλέπει την δημιουργία εργαστηρίων κατασκευής ψηφιδωτών και λοιπών εικαστικών δραστηριοτήτων, με σκοπό οι συμμετέχοντες να έλθουν σε επαφή με την τέχνη που άνθισε στο αρχαίο παρελθόν της πόλης ώστε να μετατραπεί σε κίνητρο εμβάθυνσης στη γενικότερη ιστορία της Σπάρτης. Παράλληλα η πρόταση προβλέπει την ανάπτυξη κηπαρίων, ώστε οι νέοι να έλθουν σε επαφή με την καλλιέργεια και τις δυνατότητες της λακωνικής γης , στοιχεία που προσδιορίζουν σήμερα την κοινωνία της ως αγροτικής. Όσο αφορά το σκέλος της αναψυχής των επισκεπτών, προβλέπεται η ύπαρξη μικρού αμφιθεάτρου, χώρου έκθεσης του έργου που τελείται στα εργαστήρια, χώρου πολλαπλών δραστηριοτήτων και δίκτυο διαδρομών. Το δίκτυο διαδρομών ενώνει όλα τα σημεία και τις εισόδους μεταξύ τους, προσφέροντας πολλαπλές επιλογές στον επισκέπτη.

Οι παραπάνω χώροι ανοικτών και κλειστών δραστηριοτήτων συντίθενται από αναστρέψιμες χωρικές μονάδες, οι οποίες έχουν την δυνατότητα της μετακίνησης και της επανάληψης. Στην απόφαση δημιουργίας αναστρέψιμων χώρων ώθησε το γεγονός ότι η Σπάρτη αποτελεί οικιστική περιοχή στην οποία η πιθανότητα ύπαρξης αρχαιοτήτων είναι υπαρκτή σε κάθε σημείο.  Ταυτόχρονα, η περιοχή στην οποία παρεμβαίνουμε, ορίζει θύλακα, ο οποίος περιέχει πλήθος ελιόδεντρων και πορτοκαλεώνα.

Στην ίδια λογική, οι υπόλοιπες μη χωρικές κατασκευές πληρούν τα κριτήρια της αναστρεψιμότητας.

Οι χωρικές μονάδες παρέχουν την δυνατότητα της επανάληψης για την δημιουργία χώρων ποικίλων διαστάσεων. Επίσης προσφέρουν ταχεία συναρμολόγηση και από-συναρμολόγηση  χωρίς την  ανάγκη βαρέως εξοπλισμού.

Παράλληλα παρέχουν την δυνατότητα εύκολης μεταφοράς, τροποποίησης, συντήρησης ή επισκευής. Τέλος, λόγω του γεγονότος ότι το μεγαλύτερο μέρος των μελών της χωρικής μονάδας είναι ξύλινα, επιτυγχάνεται χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και χαμηλού κόστους κύκλος ζωής.

Ακολουθεί μέρος σχεδίων της πρότασης και μέρος σχεδίων του κάθε χώρου ξεχωριστά.

Το πλάτωμα για παιδιά αποτελεί περιοχή με πολλαπλές δραστηριότητες που αφορούν κυρίως την άμεση επαφή των παιδιών με τις αρχαιότητες, το φυσικό περιβάλλον και το έργο που παράγεται στους λοιπούς χώρους ανοιχτών και κλειστών δραστηριοτήτων.

Τα εργαστήρια κατασκευής ψηφιδωτών και λοιπών εικαστικών δραστηριοτήτων αποτελούν κεντρική παρέμβαση της πρότασης. Πρόκειται για χώρους μεταβαλλόμενους, οι οποίοι διατηρούν διττό χαρακτήρα. Ο διττός τους χαρακτήρας έγκειται στο γεγονός ότι ενώ κύρια λειτουργία τους αποτελεί η ενασχόληση με τα ψηφιδωτά και λοιπές εικαστικές δραστηριότητες, παράλληλα, φέρουν βατή οροφή προς παρατήρηση της θέας η οποία απευθύνεται σε όλους τους επισκέπτες.

Η πρόταση στο σύνολό της, σκοπό έχει να φέρει σε επαφή τους κατοίκους της Σπάρτης και τους επισκέπτες, με την ίδια της Σπάρτη και τον πολύ-επίπεδο πλούτο της.