Διπλωματική: Κάθετη Σοκολατοποιΐα: Το πρότυπο των παραγωγικών μονάδων στις πόλεις του μέλλοντος.
Φοιτητής: Καρακοντίνος Δημήτριος
Επιβλέπουσα: Δούση Μαρία
Σχολή: ΑΠΘ, 2021
Καθώς η κυβέρνηση σχεδιάζει τα μεγάλα projects που μελλοντικά θα αλλάξουν την εικόνα της Θεσσαλονίκης, ένας νέος
αρχιτέκτονας οραματίζεται πως ένα νέου τύπου εργοστάσιο σοκολάτας, θα γίνει το
πρότυπο μοντέλο των μονάδων παραγωγής για τις πόλεις του μέλλοντος, δίνοντας
πνοή επανάχρησης στο οικόπεδο της παλιάς Βιαμύλ, ανατολικά της πόλης.
Η σημαντικότερη
παράμετρος η οποία συνέβαλε καταλυτικά στην σύλληψη και στην εξέλιξη της
κεντρικής ιδέας για την παρούσα μελέτη της εργασίας μου, ήταν η αγάπη για
δημιουργία και κατανάλωση βρώσιμων γλυκών δομών και προϊόντων σοκολάτας.
Βρισκόμενος στο
δίλλημα του τι κάνει και τι προσφορά παρέχει η αρχιτεκτονική στην παραγωγική
διαδικασία και την δημιουργία των προϊόντων, αλλά και το ερώτημα πώς και με
ποιον τρόπο αυτά τα δύο μπορούν να συνεργαστούν και να γίνουν ένα παράγοντας έργο,
βρίσκομε στο πιο μυρωδάτο οικόπεδο της Θεσσαλονίκης. Αυτό δεν είναι άλλο, από
το γνωστό οικόπεδο του πρώην εργοστασίου προϊόντων αμύλου και αμυλοσακχάρου,
της ελληνικής βιομηχανίας Βιαμύλ Α.Ε.
Η Βιαμύλ ιδρύεται
το 1926 στο Ρέντη του Πειραιά, στην Αθήνα, ενώ το 1953 η εταιρεία επεκτείνεται,
ιδρύοντας το δεύτερο εργοστάσιό της στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης. Έως
το 1990 η βιομηχανία αμύλου κατείχε λαμπρή πορεία στην αγορά, μέχρι που
εξαγοράζεται από την βρετανική πολυεθνική εταιρεία γλυκαντικών Τate&Lyle. To 2008, η εταιρεία
κλείνει το εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης, ενώ μέχρι το επόμενο έτος αποψιλώνονται
οι μηχανές και κατεδαφίζονται πλήρως οι κτιριακές εγκαταστάσεις.
Το οικόπεδο
βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για την ανάπτυξη του εμπορίου, σε απόσταση 9
μόλις χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης και 2 χλμ. από το αεροδρόμιο
Μακεδονία, ενώ η περιοχή έχει αμιγώς εμπορικό χαρακτήρα με την παρουσία
εμπορικών πολυκαταστημάτων, σημείων ψυχαγωγίας και χρήσεων ναυπηγείων.
Ως πρώτος στόχος,
τέθηκε η δημιουργία μιας σύγχρονης και καινοτόμας σοκολατοποιΐας. Καταλυτικό
ρόλο έπαιξε η ανάκληση στη μνήμη, που θα έχει ο επισκέπτης για την χρήση στο
σημείο επέμβασης, αλλά και την σχέση της νέας χρήσης που ήρθε να διαδεχθεί την
παλιά. Η σοκολάτα ως το πιο αξιαγάπητο γλυκό προϊόν σε όλο το ηλικιακό φάσμα,
είναι αυτό που θυμόμαστε από παιδιά. Ξεκινάει το ταξίδι της από τροπικές χώρες
σε μορφή σπόρων κακάου και μετά από μια πλειάδα επεξεργασιών, φτάνει σε εμάς ως
λαχταριστή μπάρα σοκολάτας.
Οι αυξημένες
ανάγκες πρασίνου στις πόλεις, πράσινων και ελεύθερων πάρκων για τους πολίτες
και τους κατοίκους, αλλά και το φλέγον θέμα της οικολογίας και της ανακύκλωσης
ήταν αυτά που με κινητοποίησαν.
Οι
βιομηχανίες και οι παραγωγικές μονάδες, ως εξωαστικά παραγκωνισμένες κοινότητες
στις εκάστοτε ΒΙ.ΠΕ. των αντίστοιχων πόλεων, δεν έχουν άμεση επαφή με τον
άνθρωπο καταναλωτή.
Έτσι θέλησα να
αλλάξω όλο αυτό το μοντέλο τους και να φέρω την παραγωγή εντός των ορίων της
πόλης, ενώ ταυτόχρονα ο άνθρωπος χρήστης επισκέπτης να έχει άμεση πρόσβαση
ή-και ενεργό συμμετοχή στην παραγωγική διαδικασία των προϊόντων που
καταναλώνει.
Με αρχή τα
χαρακτηριστικά της κυκλικής οικονομίας εκμεταλλεύομαι κάθε δυνατό πόρο, έχοντας
μηδενικό αρνητικό αποτύπωμα προς το περιβάλλον, τόσο ενεργειακό όσο και μέσω
της εκμετάλλευσης των υπολειμμάτων από τα τσόφλια που περιβάλλουν τον καρπό των
σπόρων του κακάο. Στο οικόπεδο έχουν στηθεί δύο πύργοι. Πύργοι, με σκοπό την ανάπτυξη καθ΄ ύψος και την
εξοικονόμηση ελεύθερου χώρου, συγκριτικά με τα δεκάδες στρέμματα γης στα οποία
εκτείνονται οι κοινές οριζόντιες παραγωγικές μονάδες.
Μελετώντας
εκτενώς τις ανάγκες, τις λειτουργίες και τις χρήσεις, τους χώρους, την
παραγωγική διαδικασία, αλλά και ένα προς ένα τα μηχανήματα που απαιτούνται για
τη δημιουργία των προϊόντων σοκολάτας και κακάο, καθετοποίησα αυτή την
διαδικασία, θέτοντας παράλληλα ως μέγιστη επιφάνεια κάλυψης στα επίπεδα των
πύργων τα 20μΧ20μ. Επίσης, στοιχεία όπως τα ίχνη παλαιών αποθηκών αμύλου, ή η
κύρια είσοδος στο εργοστάσιο που διχοτομούσε το οικόπεδο στη μέση, είχαν
κυρίαρχο ρόλο κατά τον νέο σχεδιασμό.
Στον ένα Πύργο
(Π1) εγκαθίσταται η κύρια παραγωγή της σοκολάτας, με το υπόσκαφο μουσείο, τους
βοηθητικούς χώρους, χώρους ψυχαγωγίας, την αποθήκη με την μέθοδο Click Away και Click InShop, χώρους
ανάπτυξης προϊόντων, ρομπότ και 3D printers, VR, κ.α.
Στον δεύτερο
Πύργο (Π2), ο οποίος εγκαθίσταται εντός της θαλάσσης, δημιουργώ μια παραγωγή
ανάπτυξης βιώσιμων βιοπλαστικών συσκευασιών, κατασκευασμένα από φύκια,
υπολείμματα ψαριών και απορριπτόμενα τσόφλια, με τις οποίες θα τυλίγονται τα
παραγόμενα από το εργοστάσιο προϊόντα σοκολάτας.
Οι δύο πύργοι
λειτουργούν αυτόνομα μέσω της κατακόρυφης ανατροφοδότησης ενώ ταυτόχρονα ο ένας
εξαρτάται από τον άλλον καθώς αναπτύσσουν μια παράλληλη συνεργασία από στεριά
προς θάλασσα και το αντίστροφο, μέσω υπόγειων μηχανικών οδεύσεων.
Η εκμετάλλευση της
ενέργειας από το υπέδαφος με την χρήση της γεωθερμίας, από τον αέρα με την
χρήση της αιολικής ενέργειας αλλά και από τον ήλιο με την χρήση καινοτόμων
φωτοβολταϊκών επιφανειών χλωροφύλλης, αλλά και η χρήση υλικών κατασκευής
τελευταίας τεχνολογίας, κάνουν την παραγωγική μονάδα απόλυτα φιλική προς το
περιβάλλον.
Δημιουργώ με
αυτούς τους χειρισμούς ένα σύμπλεγμα χώρων μιας ενεργής παραγωγής, το οποίο την
ίδια ακριβώς στιγμή αποτελεί κοιτίδα και χώρο ψυχαγωγίας, κοινωνικής
συνάθροισης, αναψυχής, εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. Ένα νέο, σύγχρονο και
αυτοματοποιημένο μοντέλο κάλυψης βιοποριστικών αναγκών, τόσο για τις πόλεις
αλλά κυρίως, για την παραγωγική κοινότητα.
___________________________________________________________________
Title: Vertical Chocolate Factory: The model of
production units in the future cities
Name: Karakontinos Dimitrios
Supervisor: Dousi Maria
Faculty/
Department: Faculty of Engineering AUTh / Department of Architecture
Engineering, 2021
Communication: dim_karako@hotmail.com
The most
important parameter which contributed catalytically at the concept and
development of the central idea for my present dissertation, was my love for
the creation and consumption of edible sweet structures and chocolate products.
In the dilemma of
what architecture does and offers towards the production process and the
universal creation of products, but also in the question of by who and how
these can work together and become a project factor, we find thy most fragrant
yard of Thessaloniki.
This is no more
than the well-known plot of the former starch and starch sugar factory, the
Greek company named Viamyl.
Viamyl was
founded in 1926 in Redi, Piraeus, in Athens, while in 1953 the company expanded
by establishing its second factory on the eastern side of Thessaloniki. Until
1990 the starch industry had a brilliant track record in the food market, until
it was fully acquired by the British Multinational Sweetener Company
Tate&Lyle. In 2008, the company closes the production factory in
Thessaloniki, while until the following year, the machines are fully de-talled
and the premises are completely demolished.
The plot is
strategically located for the development of trade, just 9 km from the city center
and 2 km next to Macedonia airport. The area is of a purely commercial nature
with the presence of commercial department stores, entertainment points and
shipyard uses.
The first
objective was to create a modern and innovative chocolate making. Chocolate as
the most lovable sweet product in the whole age range, that is what we remember
from our childhood. It begins its journey from the tropical countries, in the
form of cocoa seeds and after a multitude of treatments, arrives to us in the
markets as a delicious chocolate bar.
The increased
need of more greenery cities, green and free walking parks for citizens and
residents, as well as the burning issue of ecology and recycling, were what
notified me. Industries and production units, as out-of-city communities at the
main production parks of each city, are apart from the possibility of direct
friction with consumers.
So, I wanted to
change all this model type and bring production units within the limits of the
city, while at the same time -human as visitor or user- having direct access
and-or active participation in the production process; of the products he
consumes.
Beginning with
characteristics of the circular economy, I took advantage of every possible
resource, having zero negative effect on the environment, both energy and
through the exploitation of residues from the shells surrounding the fruit of
cocoa seeds. Two towers have been set up on the plot. Towers, with the aim of
developing in height while saving free space, compared to the massive acres to
which the common horizontal production units extend.
Studying
extensively the needs, the functions and the uses, the sites, the production
process but also one by one the appropriate machines which are needed for the
creation of chocolate and cocoa products, I set this process, while setting as
a maximum coverage area at tower levels, the rectangle of 20mX20m.
On one Tower (Π1) the main production of chocolate is installed, with the underneath the ground level museum, auxiliary spaces, entertainment areas, warehouse using Click-Away
and Click-InShop methods, product development areas, robotic arms and 3D
printers, VR, etc. In the second Tower (Π2), which is installed in
the sea, I create a production development of sustainable bioplastic packaging,
made of algae, fish residues and discarded shells, which will wrap the
chocolate products produced by main the chocolate factory.
The two towers
operate autonomously through vertical feedback, while at the same time
depending on each other as they develop a parallel cooperation from land to sea
and vice versa, through underground mechanical roads.
The exploitation
of energy from the subsoil via using of geothermal energy, from the air with
the use of wind energy and from the sun using innovative photovoltaic surfaces
by chlorophyll, but the simultaneous use of innovative
high-tech construction materials, make the production unit completely environmentally friendly.
Thus, I am creating via
these manipulations a complex of spaces of an active production, which at the
same time is an area of entertainment, social assembly, recreation,
interaction, education and awareness of citizens. A new, modern type and
automated model for meeting livelihood needs, both for cities but all above,
for production community.
The above project
is the work of the diploma thesis of design by Dimitrios Karakontinos,
Architect Engineer AUTh, DipArch, MArch
