Δ049.20 | ΕκΠλήρωση | Κοινωνική Ενότητα στου Ψυρρή

 
Διπλωματική εργασία: ΕκΠλήρωση | Κοινωνική Ενότητα στου Ψυρρή  
Φοιτήτρια: Τσίγκου Αναστασία  
Επιβλέπων: Αντωνίου Δημήτρης  
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών, 2020
 
Η διπλωματική αυτή εργασία πραγματεύεται τη δημιουργία ενός project κοινωνικής στέγασης, θεωρώντας το μέρος ολόκληρης της πόλης και των στοιχείων της  και πιο συγκεκριμένα του κέντρου της Αθήνας, που αποτελεί και το πεδίο της πρότασής μου. Ύστερα από έλεγχο των χρήσεων γης και των δικτύων κυκλοφορίας του ιστορικού τριγώνου της πρωτεύουσας, επιλέχθηκε η συνοικία του Ψυρρή, μια δημοφιλής και ανερχόμενη περιοχή γενικής κατοικίας και ευνοϊκής γεωγραφικής θέσης. 
 
 

 1. Χάρτης της Αθήνας - Η συνοικία του Ψυρρή | Διαγραμματικός χάρτης των χρήσεων των κτιρίων στου Ψυρρή

 
Οι αμιγείς κατοικίες είναι περιορισμένες, ενώ εγκαταλελειμμένα κτίρια μέτριας και κακής κατάστασης συναντά κανείς συχνά. Στο μεγαλύτερο εύρος της περιοχής όμως, συναντώνται χρήσεις εμπορίου και αναψυχής. Τέλος, οι αδόμητοι χώροι είναι επίσης πολυάριθμοι. 
 
 
2. Υφιστάμενη κατάσταση του χώρου παρέμβασης: Γενική κάτοψη και φωτογραφίες

 
Εξετάζοντας την ογκομορφολογική κατάσταση της περιοχής αυτής, διαπίστωσα πως τα οικοδομικά τετράγωνα έχουν ακανόνιστο σχήμα και τα κτίσματα, ποικίλουν όσον αφορά τη μορφή, το μέγεθος, το ύψος και την τυπολογία τους. 
 
 
3. Διάγραμμα δομημένου - αδόμητου πριν και έπειτα από την αφαίρεση 3 εγκαταλελειμμένων κτισμάτων

 
Πρώτη μου μέριμνα ήταν η εύρεση αστικών κενών σε οικόπεδα με χωρική εγγύτητα. Έχοντας αυτά τα δεδομένα ως βάση, κατέληξα στα οικοδομικά τετράγωνα 65084, 65086 και 65087 και προχώρησα στη διεύρυνση των ακαλύπτων με την αφαίρεση τριών ερειπωμένων και εγκαταλελειμμένων κτισμάτων. 
 
 
4. Διαγραμματική απεικόνιση προσβάσεων και συνθετικών κινήσεων

 
Η πρόσβαση στην περιοχή μελέτης επιτυγχάνεται είτε οδικώς είτε περπατώντας. Στόχος μου  ήταν η πλήρωση αυτών των κενών, μέσω διαφόρων συνθετικών κινήσεων, με την εισαγωγή 3 εξαώροφων κτιρίων, που λειτουργούν σαν ενότητα. 
 
Η μετάφραση των προθέσεων ξεκινά, σε επίπεδο ισογείου, με την ενοποίηση των ακαλύπτων μέσω της επίστρωσης νέων μαλακών και σκληρών υλικών. Δημιουργείται έτσι μια πυλωτή ύψους 5,5 m με 4 εμπορικά καταστήματα, δέντρα, χώρους στάσης και συνάντησης, αλλά και κίνησης, έκφρασης και περιπλάνησης. 
 
 
5. Κατόψεις όλων των ορόφων

 
Όσον αφορά τα κτίρια, τα 2 από αυτά στεγάζουν 36 διαμπερή και ευρύχωρα διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως κοινωνικές κατοικίες, για εργένηδες, ζευγάρια, συγκατοίκους και οικογένειες που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα οικονομικά μέσα για την εξασφάλιση στέγασης, ενώ το 3ο προορίζεται για δημόσια χρήση και έχει πολιτιστική – καλλιτεχνική ταυτότητα. 
 
 
6. Studio: Όψεις και Εγκάρσια Τομή

 
Ανά τους ορόφους παρατηρεί κανείς μικρές διαφορές στις κατοικίες, κυρίως όσον αφορά τα ανοίγματα και τη διάταξη των χώρων. Το εσωτερικό των διαμερισμάτων προσπάθησα μεν να είναι όσο το δυνατόν πιο λειτουργικό, όμως αυτό δεν αποτελεί το βασικότερο στοιχείο του σχεδιασμού. 
 
 
7. Κεντρικό κτίσμα: Όψεις και Τομή στο αίθριο

 
Ο σχεδιασμός των όψεων, ωστόσο, ώστε τα κτίρια της ενότητας ταυτόχρονα να ξεχωρίζουν αλλά και να εντάσσονται αρμονικά στο σύνολο, ήταν το βασικότερο εγχείρημα. Η επιθυμία μου να προφυλάξω τους κατοίκους από την υπερβολική έκθεση στο φως αλλά και από την άμεση οπτική επαφή τους με το περιβάλλον, με οδήγησε στην απόφαση δημιουργίας μεταλλικού πλέγματος. Πάνω του φέρει σκίαστρα 3 τύπων που εξαρτώνται από τον προσανατολισμό των όψεων και δημιουργούν ένα ημιδιαφανές σύστημα από κενά και πλήρη. 
 
 
8. Όψη και Τομή πολυχώρου - Διαμήκης Τομή όλης της ενότητας

 
Μια περιήγηση στο συγκρότημα αποκαλύπτει μεν στοιχεία που μαρτυρούν την ύπαρξη της κοινωνικής κατοικίας, όπως για παράδειγμα η απουσία υπερφίαλων κατασκευών, ο περιορισμένος αριθμός στα υλικά, το τυπικό ύψος στους ορόφους και μια γενική επανάληψη και ομοιομορφία, χωρίς όμως αυτό να γίνεται κραυγαλέο ή το κτίριο να λειτουργεί σε βάρος της αισθητικής. Πρόκειται, λοιπόν, για μια ενότητα που αλληλεπιδρά με την υπάρχουσα γειτονιά και στοχεύει στην εκπλήρωση των αναγκών αυτής, αλλά και των ανθρώπων που κατοικούν εκεί, οι οποίοι έχουν στερηθεί την ικανοποιητική διαβίωση.    
 
 
 
9. Αξονομετρικό σχέδιο συνολικής επέμβασης
 

10. Περιπλάνηση στην κτιριακή ενότητα: Απόψεις και θεάσεις από διάφορα οπτικά επίπεδα
 

11. Άποψη από την οδό Αισώπου
 

12. Κεντρικό αίθριο
 

13. Δώμα Studio
 

14. Βορειοδυτική άποψη του κτιριακού συνόλου
 

15. Ανατολική άποψη του κτιριακού συνόλου